အောက်တိုဘာလ ၃ ရက်နေ့တွင် ရုရှားအောက်လွှတ်တော်မှ ဗလာဒီမာ ပူတင်၏ ယူကရိန်း ပြည်နယ် လေးခုအား သိမ်းပိုက်ပြီး ရုရှား ပိုင်နက် အဖြစ် သွတ်သွင်းခဲ့သည့် လုပ်ရပ်အား ကိုယ်စားလှယ်တော်ကြီးများ မတ်တပ်ရပ်ကာ လက်ခုတ်လက်ဝါးတီး ကန့်ကွက်သူ မရှိ အတည်ပြုလိုက်သည့် အချိန်တွင် ယူကရိန်း တင့်ကားများသည် ပူတင်မှ ရုရှားပိုင်ဟု ကြေညာထားသည့် ဒွန်တက်စ် ပြည်နယ်အတွင်းရှိ မဟာဗျုဟာ ကျသည့် လိုင်မန်း မြို့တွင်းသို့ ဝင်ရောက်လာနိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ ထိုညနေမှာပင် ယူကရိန်း တပ်မကြီး ၆ ခုသည် အရှေ့မြောက် ဒေသရှိ ကီဆန် မြို့နှင့် မိုင် ၂၀၀ ခန့်အကွာရှိ ရုရှားတို့၏ ခံစစ်စည်း ကို ဖြတ်ကျော်နိုင်ခဲ့ကြပြန်သည်။

ထိုအချိန်တွင် ဆိုရှယ်မီဒီယာများ ပေါ်တွင် ရုရှား စစ်သားများက ၎င်းတို့အား လေကြောင်းမှ ပစ်ကူပေးရန် အပူတပြင်း တောင်းဆို သံများ နှင့် ပြည့်နှက်လာခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ ယူကရိန်းတပ်များသည် ထိုအချိန်တွင် ၎င်းတို့၏ ခံစစ်စည်းနောက် ၁၂ မိုင်ခန့်အထိ ကျော်ဖြတ်လာနေချိန်လည်း ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ယူကရိန်းတပ်များသည် စတုရန်း ကီလိုမီတာ ထောင်ပေါင်းများစွာ နှင့် ကျေးရွာ တဒါဇင်ခန့်ကို ပြန်လည် ရရှိလာခဲ့သည်။

ယူကရိန်း တပ်များ မည်မျှ အကွာအဝေးအထိ ဆက်လက် ထိုးစစ်ဆင်နိုင်မည် ဆိုသည်ကား သဲသဲကွဲကွဲ မသိရသေးသော်လည်း လက်ရှိ အနေအထားအရဆိုလျှင်ပင် ရုရှား သမ္မတ ပူတင် အတွက် အရှက်တကွဲ အကျိုးနည်း စရာ ဖြစ်လာရသည့် အရှုံးကို ရင်ဝယ်ပိုက်နေရပြီ ဖြစ်သည်။

လူဟန့်စ် မြောက်ပိုင်းရှိ ကရင်မီနာ နှင့် စဗာတိုးဗ် မြို့များ အနီးရှိ အားပျော့နေသော ရုရှား ခံစစ်စည်းကို ခြိမ်းချောက်လာနေပြီ ဖြစ်ပြီး ရုရှားတို့ အဖို့ ၎င်းတို့၏ လက်နက်ကြီးများ နှင့် ယန္တရားများကို ယူကရိန်းတို့ လက်ကျမသွားစေရန် ထိုမြို့များမှအမြန်ဆုံး ရွှေ့ပြောင်းပြီး မဖြစ်မနေ ဆုတ်ခွာပေးရတော့မည် ဖြစ်သည်။ ဆဗားတိုးဗ် မြို့အား သိမ်းပိုက်နိုင်ရေးသည် ယူကရိန်းတို့ အတွက် လွန်စွာ အရေးပါနေသည်။ ထိုမြို့တွင် လက်နက်ကြီး များ နှင့် ကျည်များ သိုလှောင်ထားရာ စခန်းများ ရှိနေသည့် အပြင် လူဟန့်စ် ဒေသတခုလုံး အား အလွယ်တကူ ဝင်ထွက်နိုင်သည့် အချက်အခြာ ကျသော မြို့လည်း ဖြစ်နေသောကြောင့်ပင်။ ရုရှားတပ်များအား ဖေဖေါ်ဝါရီလ စစ်ပွဲ မတိုင်မီ ရှိနေသည့် နေရာသို့ ပြန်တွန်းထုတ်နိုင်ရန် လွယ်လင့်တကူ ပြုလုပ်နိုင်သည်ဟု စစ်ပွဲကို လေ့လာနေသူများ က ဆိုသည်။

ကီဆန် ပြည်နယ် တိုက်ပွဲသည် ပူတင် အတွက် အရှက်ရဖို့ ဖြစ်လာနေသည်၊ ကီဆန်သည် ရုရှား နှင့် ကရိုင်းမီယား အား ဆက်သွယ်ပေးထားသည့် ကုန်းတွင်းပိုင်းလမ်း တွင် ရှိနေသည်။ ကီဆန်သည် ကရိုင်းမီယား အတွက် ရေ ဖြန့်ဝေပေးနိုင်မည့် သော့ချက်သဖွယ် ဖြစ်နေသည်။ ထို့အပြင် ယူကရိန်း၏ ပင်လယ်နက် ဆိပ်ကမ်း များ သို့ ထွက်ပေါက်လည်း ဖြစ်နေ၍ ယူကရိန်းသည် ပင်လယ် ရေလမ်းမှ ကုန်သွယ်နိုင်ခြင်း ရှိမရှိ ကို ဆုံးဖြတ်ပေးမည့် နေရာ လည်း ဖြစ်နေသည်။ ထို့အတွက် ပူတင်မှ ထိုဒေသအား ရသည့်နည်းဖြင့် ကာကွယ်ပြီး တောင့်ခံထားရန် ရုရှား ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများ အား အမိန့်ပေးထားကြောင်း သတင်းများ ထွက်ပေါ်နေသည်။ နယူးယောက်တိုင်းမ် သတင်းစာ အဆိုအရ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများ၏ ဆုတ်ခွာခွင့် တောင်းသည်ကို ပူတင်က ပယ်ချခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

အဆိုပါ ဒေသ တွင် ရုရှား တို့ အဖို့ နောက်ဖက်တွင် နီပါး မြစ်ကြီး ခံနေ၍ ၎င်းတို့ မည်သို့မျှ မလှုပ်နိုင်အောင် အနည်းဆုံး ချုပ်ထားနိုင်ပြီ ဖြစ်သည်။ ရုရှားတို့ လုံခြုံစိတ်ချစွာ ဖြတ်ကူးနိုင်မည့် တံတားကြီး နှစ်ခု ကိုလည်း ဖျက်ဆီးထားခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ ထို့အတွက် မြစ်၏ အနောက်ဖက်ကမ်းရှိ ရုရှားတပ်များ၏ ထောက်ပံ့ရေး လမ်းကြောင်းကို အနှောက်အယှက်ပေးနိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် ယာယီ မြစ်ကူး တံတားများ၊ ဆိပ်ခံ ဗော များ ဆောက်လုပ်ရန် ကြိုးပမ်းလာမှုကိုလည်း ယူကရိန်းတပ်များက ဟန့်တားနိုင်ခဲ့ပြန်သည်။ မြောက်ဖက် နှင့် နီပါ မြစ်တလျှောက် ဆင်လာမည့် ယူကရိန်း၏ နှစ်ဖက်ညှပ် ထိုးစစ်သည် ထောင်ပေါင်းများစွာ အင်အားရှိ ရုရှား တပ်များကို ပိတ်ဆို့ထားနိုင်တော့မည် ဖြစ်သည်။

အောက်တိုဘာ ၄ ရက်နေ့တွင် ရုရှား ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများက တပ်များကို ပို၍ လုံခြုံစိတ်ချစွာ ခုခံနိုင်မည့် နေရာအထိရောက်အောင် ဆုတ်ခွာစေခဲ့သည်။ သို့သော် မည်မျှကြာကြာ တောင့်ခံထားနိုင်မည်က တတ်အပ်သေချာ မပြောနိုင်သော်လည်း လက်နက်ချဖို့ လမ်း က များနေသည်ဟု ဆိုသည်။

ရုရှားရှိ စစ်လိုလားသူ များ ထံမှ အသံများ ကျယ်လောင်စွာ ထွက်လာနေပြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများ ကို အပြင်းအထန် ဝေဖန် တိုက်ခိုက်လာကြသည်။ ထိုအထဲတွင် အကျင့်ပျက် ခြစားမှု များ နှင့် တမင်တကာ ဖျက်လိုဖျက်ဆီး လုပ်နေကြသည် ဟု စွပ်စွဲ ပြောဆိုလာခဲ့ကြသည်။ ကီဆန်တွင် ယူကရိန်း တပ်များ အင်အား ဖြည့်တင်းလာနေပြီဟု ၎င်းတို့မှ သတိပေးခဲ့သည်များကိုလည်း လျုစ်လျုရှုခဲ့ကြသည်ဟုလည်း ဆိုသည်။ အဓိက အားဖြင့် ပူတင်၏ အယုံကြည်ရဆုံး လူများက ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီး နှင့် စစ်ဦးစီးချုပ်တို့ကို ပြင်းထန်စွာ ဝေဖန်လာကြခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်း တပ်မှုများကပင် မိမိတို့ တပ်များ ထိုသို့ လျှင်မြန်စွာ ဖြတ်ကျော်လာနိုင်မှုကို တအံ့တဩ ဖြစ်ခဲ့ကြရသည်။

ယူကရိန်း တပ်များ သည် အနောက်နိုင်ငံများ၏ အဆင့်မြင့် နည်းပညာသုံး လက်နက်ကြီးများ နှင့် ထောက်ပံ့ရေး လမ်းကြောင်းကို တိုတောင်းအောင် ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့ခြင်းတို့ကြောင့် အချိန်တို အတွင်း အောင်ပွဲခံနိုင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

သို့သော် ယူကရိန်းတို့၏ တလကြာ ထိုးစစ်သည် ကီဆန် တွင် ရပ်တန့်ကောင်း ရပ်တန့်သွားဖို့ ရှိနေပြန်သည်၊ နီပါး မြစ် အရှေ့ဖက်ခြမ်း တွင် ရုရှား တပ်များသည် ကတုတ်ကျင်းများ အခိုင်အမာတည်ဆောက်သည့် အပြင် မြေပြန့်ဒေသလည်း ဖြစ်နေသဖြင့် ကျားကုတ်ကျားခဲ ခုခံနိုင်သည့် အနေအထားကို ပိုင်ဆိုင်နေသောကြောင့်ပင် ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်း တပ်များက ပင်ပန်းနွမ်းနယ်လာနေသည့်အပြင် စိုစွတ်သော ရာသီဥတုကြောင့် ရွှံနွံများ ထူထပ်နေသည့် အပြင် အသစ်စေလွှတ်လိုက်မည့် ရုရှား အရံတပ်များ အားဖြည့်လာမည့် အနေအထား နှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

သို့သော် ယူကရိန်း တပ်မှုးကြီးများက ရုရှား အရံတပ်များ ရောက်မလာမီ သုံးပတ် နှင့် လေးပတ်အတွင်း နောက်ထပ် အောင်ပွဲခံနိုင်လိမ့်ဦးမည်ဟု ယုံကြည်နေကြသည်။ ထိုအထဲတွင် ကီဆန်ကို ပြန်၍ သိမ်းပိုက်ရန်လည်း ပါဝင်နေသည်။

“အရံတပ်တွေ ရောက်လာရင် အပူပေးထားလို့ နီရဲနေတဲ့ သံချောင်းကြီး အပေါ် ရေလောင်းချ ခံလိုက်ရသလို အငွေ့ပျံသွားစေရမယ်” ဟု လည်း ကြိမ်းဝါးလျက် ရှိသည်။

ပူတင်ကတော့ သူ၏ အရံတပ်များ ဖြင့် ယူကရိန်းအား စစ်အင်အား သုံးဆ တဆ ဖြင့် တိုက်ခိုက် အောင်ပွဲခံနိုင်လိမ့်မည် ဟု ယုံကြည်လျက် ရှိနေသည်။ သို့သော်လည်း ယခုအနေအထားသည် နည်းပညာ အားပြု ခေတ် ဖြစ်၍ ယခင်က စက်မှု ထွန်းကားလာသော ခေတ်ကဲ့သို့ တပ်အင်အား အသာရယုံဖြင့် အနိုင်ရ မရ ကို အဆုံးအဖြတ်ပေးလာတော့မည် ဖြစ်ကြောင်း လေ့လာသူများက ဆိုသည်။

ရုရှားသည် တပ်အင်အား သုံးသိန်းခန့် ထပ်မံ စုဆောင်းကောင်း စုဆောင်း နိုင်သော်လည်း လက်နက်များကမူ ဆို‌ဗီယက် ခေတ် လက်နက်များပင် ဖြစ်နေသေးသည်ဟု ဆိုသည်။ ထို့အတွက် လူသစ်များသည် လမ်းများ ပေါ်တွင် ကား များ အမြန်မောင်း၍ မရရန် ဆောက်ထားသော human speed bump သာ ဖြစ်မည်ဟု သုံးသပ်ခဲ့ကြသည်။

ပူတင်သည် အနောက်နိုင်ငံများ အတွင်း အကျပ်အတည်းများ ကျရောက်လာကာ ထောက်ခံမှုများ ကျဆင်းသွားရန် အတွက် ဓါတ်ငွေ့ ပိုက်လိုင်းများကို တိုက်ခိုက်ရန် ကြံစည်လာနိုင်သည်၊ သို့သော် အနောက်နိုင်ငံများက ဆောင်းရာသီအတွင်း ဓါတ်ငွေ့ ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာမှု အတွက် လူထုအား ထောက်ပံ့နိုင်ရန် ဒေါ်လာ ၅၀၀ ဘီလီယံ အထိ ထုတ်သုံးရန် ပြင်ဆင်နေကြပြီး ရေကြောင်းမှ ဓါတ်ငွေ့များ သယ်ဆောင်နိုင်ရန် ဆိပ်ကမ်းများလည်း ဆောက်လုပ်လျက် ရှိသည်။

ပူတင် အတွက် စကားလက်ဆောင် အဖြစ် ဗြိတိသျှ ကလေးသူငယ်များ အကြား ထင်ရှားသည့် “The Jungle Book” တွင် ပါရှိသည့် “ဝံပုလွေအုပ်ကြီး၏ ခေါင်းဆောင်သည် သားကောင် ကို အမိ ဖမ်းလို့ရလျှင် ရ မရခဲ့လျှင်တော့ သူသည် ရှင်ရက် နှင့် သေသွားခဲ့သည့် ခေါင်းဆောင် ဖြစ်သွားပြီး ရှေ့လျောက် အသက်ရှင်နေရမည့် အချိန်လည်း တိုတောင်းသွားပြီ” ဟု ပြောဆိုနေကြပြီ ဖြစ်သည်။

(အောက်တိုဘာ ၃ ရက်နေ့ထုတ် အီကော်နော်မစ် မဂ္ဂဇင်းကြီး တွင် ပါရှိသည့် “As Ukraine smashes through more Russian lines, Russians wonder whom to blame” အား ကိုးကား တင်ပြသည်)