ၾသဂုတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔ထုတ္ အီေကာ္ေနာ္မစ္
မဂၢဇင္းပါ "A Chinese Development Scheme Complicates Myanmar's Ethnic Conflict" ကုိ ျပန္ဆုိသည္။
Credit:photo (Econimist Magazine)
လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ နွစ္ခန္႔ ယခုလုိ အခ်ိန္တြင္တပ္မေတာ္၏ စစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္းရွိ မူဆလင္ ၇ သိန္းခန္႔ တဖက္
ႏူိင္ငံသုိ႔ ထြက္ေျပးခုိလႈံ သြားခဲ့ၾကသည္။
ျပီးခဲ့သည့္ ၾသဂုတ္လ ၂၂ ရက္ေန႔တြင္ေတာ့ေကာက္ ဘဇားရွိ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ား ေရွ႕တြင္ ဘတ္စ္ကားမ်ား တန္ုးစီထုိးဆုိက္လာခဲ့
ၾကသည္။ ျမန္မာျပည္သုိ႔ ျပန္ပုိ႔ ရန္ စီစစ္ျပီးသား လူမ်ားအား ပုိ႔ေဆာင္ေပးရန္ အတြက္ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ တဦးတေလမ် ဘတ္စ္
ကားမ်ားေပၚ တက္လာသည္ကုိ မေတြ႔ရေပ။
မၾကာမီ အတြင္း စိတ္ေျပာင္းသြားႏူိင္သည့္အလားအလာမ်ားကုိ လည္း မေတြ႔ရျပန္ေပ။ျမန္မာတုိ႔ဖက္ ၎တုိ႔အား အသြင္ယူထား
ေသာ ဘဂၤါလီ မ်ားသာ ျဖစ္သည္ဟု သတ္မွတ္ထားၾကသည့္ အတြက္ တရား၀င္ ႏူိင္ငံသား ျဖစ္ဖုိ႔က လြယ္ကူမည့္ဟန္ မေတြ႔ရေပ။
၎တုိ႔အတြက္ ျပန္စရာကလည္း မရွိျပန္ေပ။
ရြာမ်ားက ျပာပုံဘ၀ ေရာက္ေနျပီး ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္း က်န္ရွိေနသူမ်ားပင္ ယခုထိခုိလူံေရး စခန္းမ်ားမွ ထြက္ႏူိင္ျခင္း မရွိေသး
ေပ။
၎တုိ႔ အေပၚ ႏူိင္ငံတကာ၏ ဂရုဏာ သက္မူက ေလ်ာ့ပါးလာသည္နွင့္ အမ် အေျခအေနမ်ား ပုိ၍ ဆုိးလာႏူိင္ဖြယ္ ရွိေနျပီး လက္ရွိစခန္းမ်ားတြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေသာင္တင္ဖုိ႔ရွိေနသည္။ အႏၲရာယ္ ရွိလာေနသည္ကငယ္ရြယ္သူမ်ားအား လက္နက္ကုိင္ ပုန္ကန္ရန္ ဇာတ္သြင္းခံရမည့္ အေရးပင္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာသည္ ထုိျပသာနာ တခုတည္းသာ ရွိေနသည္မဟုတ္။ ရခုိင္ ျပည္နယ္ အတြင္းပုိ၍ ျပင္းထန္ေသာ ေသာင္းက်န္းမႈ ႏွင့္ ရင္
ဆုိင္ေနရျပန္သည္။ ရခုိင္လူမ် ဳိးမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ားကုိ ကာကြယ္ရန္ဆုိကာ ဗဟုိအစုိးရအား လက္နက္ကုိင္ ပုန္ကန္ေနေသာ ရခုိင္
တပ္မေတာ္ အမည္ေပးထားေသာ AA အဖဲြ႕ပင္ ျဖစ္သည္။ ၎တုိ႔ကား အစုိးရႏွင့္ ရုိဟင္ဂ်ာ ဆုိသူမ်ားအား မုန္းတီးေနသည္ကလဲြ၍
အျခား တူညီသည့္ အရာဟူ၍ မရွိသေလာက္ပင္ ျဖစ္သည္။ ယခုႏွစ္ အတြင္း AA မွ ရဲကင္းစခန္းမ်ားကုိ ၀င္ေရာက္တုိက္ခုိက္ျပီး လူမ်ား
ကုိ သတ္ျဖတ္ကာ လက္နက္မ်ား လုယူထြက္ေျပးသြားခဲ့ၾကသည္။ ျမန္မာ လက္နက္ကုိင္တပ္ဖဲြ႔ မ်ားက ေျမျပင္ ထုိးစစ္ၾကီးမ်ားအျပင္
စစ္ေလယာဥ္မ်ားသုံး၍ ျပန္လည္ တုန္႔ျပန္ခဲ့ၾကသည္။ ထုိ႔အတြက္ ျမဳိ႕ရြာမ်ားသုိ႔ ကူးစက္လာျပီး ကုန္းလမ္း ေရလမ္းမ်ားကုိ ပိတ္ဆုိ႔
သြားရသည့္ အေျခအေနသို႔ ေရာက္ခဲ့ရသည္ပိတ္မိေနေသာ အရပ္သားမ်ားကုိ ကူညီရန္လည္း ႏူိင္ငံတကာ ကယ္ဆယ္ေရး အဖဲြ႕အနည္းငယ္ေလာက္သာ ရခုိင္ေျမာက္ပုိင္းသုိ႔၀င္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ အဆုိပါ ေဒသအတြင္းအင္တာနက္ လုိင္းမ်ား အား အစုိးရမွ ျဖတ္ေတာက္ထားသည္မွာလည္း လႏွင့္ခ်ီ ရွိေနျပီုျဖစ္သည္။
ႏူိင္ငံ ေျမာက္ပုိင္း ကခ်င္ ျပည္နယ္ ႏွင့္အေရွ႔ေျမာက္ျခမ္းရွိ ရွမ္းျပည္နယ္ တခြင္လူမ် ဳိးစု မ်ား၏ လက္နက္ကုိင္ ပုန္ကန္မႈမ်ားသည္လည္း ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ေနျပီ ျဖစ္သည္။ ဒီဇင္ဘာလ အတြင္းကကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ် ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္မွ ထာ၀ရ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ယာယီ အျပစ္အခတ္ ရပ္စဲေၾကာင္း ေၾကျငာခဲ့သည္။ ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္း လက္နက္ကုိင္ ပဋိပကၡအတြက္ စြန္႔စားလုပ္ခဲ့သည္ဆုိလ်င္ေတာ့ ထင္တုိင္းမေပါက္ခဲ့ဟု ဆုိရမည္ျဖစ္သည္။ ေျမာက္ပုိင္း မဟာမိတ္ညီေနာင္မ်ား အဖဲြ႕ဟု ၎တုိ႔ဖာသာ အမည္ေပးထား
ေသာ အဖဲြ႔မွ ရွမ္းျပည္နယ္ အတြင္းရွိ ရဲကင္းမ်ား ႏွင့္ တံတားမ်ားကုိ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း တုိက္ခုိက္ ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကသည့္အျပင္
ႏူိင္ငံအလယ္ပုိင္း မႏၲေလး အနီးရွိ စစ္အကယ္ဒမီ ေက်ာင္းၾကီးကုိပင္ တုိက္ခုိက္လာခဲ့ၾကသည္။ ထုိ အဖဲြ႕ထဲတြင္ AA လည္းပါ၀င္လာခဲ့သည္ကုိ ေတြ႔ရသည္။
ႏူိင္ငံတကာ အလႈရွင္မ်ားထံမွ ေဒၚလာသန္းေပါင္းမ်ားစြာ ရရွိေနသည့္အျပင္ ျပည္ပမွ ကၩမ္းက်င္သူမ်ား ဒလေဟာ ပါ၀င္ပါတ္သက္ေနသျဖင့္ အလုပ္အကုိင္ၾကီးတခုပမာျဖစ္လာေနေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားသည္လည္း အက် ဳိးရွိရာ ရွိေၾကာင္း သင္ခန္းစာမ်ား ျဖစ္မလာခဲ့ေပ။ တုိင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ၾကဳိးပမ္းမႈမ်ားသည္လည္း စစ္တပ္ ႏွင့္ တုိင္းရင္းသားမ်ားက သူမ၏ အမ် ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖဲြ႔ခ် ဳပ္ အစုိးရ အေပၚ အယုံအၾကည္မဲ့လာမႈမ်ားေၾကာင့္ အခ်ည္းႏွီး ျဖစ္ခဲ့ရျပန္သည္ထုိ႔အျပင္ စစ္တပ္၏ ၂၀၁၅ ႏူိင္ငံလုံးဆုိင္ရာအျပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္တြင္ အၾကီးမားဆုံး လက္နက္ကုိင္ အဖဲြ႕မ်ားအား မပါခဲ့သည့္အျပင္ ကတိက၀တ္မ်ား မၾကာခဏ ခ် ဳိးေဖါက္ခဲ့မူမ်ားကလည္း လက္ရွိအေျခအေနမ်ား ျဖစ္ေပၚေအာင္ ဖန္တီးေပးသလုိ ျဖစ္လာခဲ့ရသည္။
ေျပာရမည္ဆုိက လြန္စြာ ၾကီးမားက်ယ္ျပန္႔လွသျပီး ပုံစံမ် ဳိးစုံ ျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းထားသည့္ ရႈပ္ေထြးလွေသာ ရုပ္ပုံလႊာၾကီးတခုသာ ျဖစ္ေပ
သည္။ ေသြးနားထင္ ေရာက္ေနေသာ စစ္တပ္ အေပၚ တုိင္းရင္းသား မ်ား၏ မေက်နပ္မႈမ်ားႏွင့္ အစုိးရ ႏွင့္ စစ္တပ္အၾကားတြင္
လည္း သူနယ္ေျမ ကုိယ္နယ္ေျမဆုိကာလုပ္ပုိင္ခြင့္မ်ား ေဒြးေယာယွက္တင္ ျဖစ္ေနျပန္သည္။ လူမ် ဳိးစု ၀င္မ်ား၏ ကုိယ္ပုိင္အသြင္
သ႑န္မ်ားသည္လည္း ဆုိရွယ္မီဒီယာမ်ား၊ေရႊ႕ေျပာင္းမႈမ်ားႏွင့္ ဖြံ႔ျဖဳိးလာေသာ ျမဳိ႔ျပအေနအထားမ်ားေၾကာင့္ ပုိ၍ ေရာေထြးလာေနခဲ့
ျပန္သည္။ စစ္တပ္ ႏွင့္ လက္နက္ကုိင္မ်ားထိမ္းခ် ဳပ္ထားသည့္ စီးပြားေရး လုပ္ကြက္မ်ားသည္လည္း သယံဇာတမ်ားကုိ အလုအယက္ အျပဳိင္အဆုိင္ တူးေဖၚေနၾကျခင္း မ် ဳိးသာျဖစ္ေနသည္။ ထုိေဒသမ်ားတြင္ မူးယစ္ေဆး၀ါးမ်ား၊ေက်ာက္စိမ္း၊ သစ္ ႏွင့္ လူကုန္ကူးမူမ်ားလည္း
ပါ၀င္ ပါတ္သက္လ်က္ ရွိေနသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ဆက္စပ္ ပါတ္သက္ေနသည့္ အေနအထားက ဆီရီယားထက္စာလ်င္ ၁၉၂၆ ခုႏွစ္ ခ်ီကာဂုိ ျမဳိ႔ၾကီးႏွင့္ သြားတူေနရသည္ဟု သမုိင္းပညာရွင္ ဦးသန္းျမင့္ဦးက ဆုိသည္။
ထုိကဲ့သုိ႔ အမ် ဳိးမ် ဳိး အဖုံဖုံ ကဲြျပားေနေသာတုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္မ်ားအား လက္နက္စြန္႔ျပီး တူညီေသာ အခြင့္အေရးမ်ား ရရွိမည့္ ေဒသဖြံ႔ျဖဳိးေရး လုပ္ေဆာင္ၾကဖုိ႔နားခ်ရမည့္ အေရးသည္ လြန္စြာမွပင္ ခက္ခဲလွမည့္ အလုပ္မ် ဳိးလည္း ျဖစ္ေနရေပသည္။
သုိ႔ေသာ္ ယခုအခါ တရုတ္ဖက္က ၎တုိ႔စီမံထားေသာ တရုတ္-ျမန္မာ စီးပြားေရး စၾကၤန္လမ္းမၾကီးအား အျမန္အေကာင္အထည္ ေဖၚႏူိင္
ရန္ ဖိအားမ်ား ထြက္ေပၚလာေနျပီ ျဖစ္သည္။ထုိ စီးပြားေရး စၾကၤန္ လမ္းမၾကီးကား ရွမ္းျပည္နယ္ မွ ရခုိင္ျပည္နယ္ အထိ ရွည္လ်ားျပီး လမ္းတံတား၊ မီးရထားလမ္းမ်ား၊ ေရနံပုိက္လုိင္းမ်ား ႏွင့္ ဆိပ္ကမ္းတည္ေဆာက္ေရးမ်ား ပါ၀င္ေနသည္။ တရုတ္က ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္ဖက္သုိ႔
ထြက္ေပါက္ရရွိေရးကုိ လုိလားေနသည္။၎တုိ႔၏ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမူမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္တြင္ စီးပြားေရး ဖြံ႔ျဖဳိးလာသည္ႏွင့္ အမ်
ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ ေဒသဖြံ႔ျဖဳိးေရးမ်ား အေကာင္အထည္ေဖၚရန္ ဆဲြေဆာင္စရာ ျဖစ္လာမည္ဟု ေျပာဆုိေနခဲ့ၾကသည္။
သုိ႔ေသာ္ ၎တုိ႔၏ စီးပြားေရး စၾကၤန္လမ္းမၾကီးကား တုိင္းျပည္တြင္းရွိ မျငိမ္မသက္ အျဖစ္ဆုံးႏွင့္ လူေနမူ မညီမ်ဆုံးေသာ
အရပ္မ်ားကုိ ျဖတ္၍ ေဖါက္လုပ္ရန္ ရွိေနသည္။ ၎တုိ႔ ေျပာသလုိ ျပည္တြင္းပဋိပကၡမီးေတာက္မ်ားကုိ ကူညီျငိမ္းသတ္ႏူိင္
ရန္ေ၀းစြ မီးေလာင္ရာ ေလပင့္ ျဖစ္လာႏူိင္ေပသည္။ ေျမာက္ပုိင္း အုပ္စု၏ ယခုလအတြင္းတုိက္ခုိက္ခဲ့မႈသည္ ေရွ႕ေျပးနမိတ္
တခုလည္း ျဖစ္ေပသည္။
(ယေန႔ရရွိေသာ သတင္းအရ ဒကၠားရွိတရုတ္သံအမတ္ၾကီးမွ ဒုကၡသည္မ်ား ေနရပ္အျမန္ပုိ႔ေရး အတြက္ တရုတ္-ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သုံးပြင့္ဆုိင္ ေဆြးေႏြးပဲြ က်င္းပရန္ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏူိင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီးထံ ခ်ည္းကပ္ အဆုိျပဳခဲ့သည္ဟု သိရသည္)
လွစုိးေ၀