စစ်တပ်မှ နိုင်ငံ အာဏာကို လက်နက် အားကိုးဖြင့် သိမ်းယူထားသည်မှာ တနှစ်ကျော်လာပြီ ဖြစ်သော်လည်း ယခုထိ နိုင်ငံ ကို အုပ်ချုပ်နိုင်ခြင်း မရှိသေး၊ ရှိပါကလည်း ၎င်းတို့အား ပြည်ပ နိုင်ငံ တနိုင်ငံ မှ ဝင်ရောက် သိမ်းပိုက်ထားသည့် စစ်တပ်ကဲ့သို့ သဘောထား နေကြပြီး မြန်မာပြည်သူများက ကျားကုတ် ကျားခဲ ခုခံ တော်လှန်သွားမည် ဆိုသည်က တကမ္ဘာလုံး မှ ရှင်းလင်း မြင်သာစွာ သိမြင်နေကြပြီး ဖြစ်သည်။

ထိုသို့သော အနေအထားတွင် ဒီမိုကရေစီ နှင့် လူ့အခွင့်အရေး များ၏ ခေါင်းကိုင် ဘိုးအေကြီး ဖြစ်သည့် အမေရိကန်သည်  မြန်မာတို့ အပေါ် ထားရှိသော သဘောထားကို မေးခွန်းထုတ်စရာ ဖြစ်လာပေသည်။

ယူကရိန်း အစိုးရအား ဒေါ်လာ ၁၃ ဘီလီယံ အပါအဝင် လက်နက် အမြောက်အမြားကို တပတ် အတွင်း ပေးရန် သဘောတူခဲ့ကြသော်လည်း မြန်မာ ပြည်သူတို့ပိုင် အမေရိကန် ဗဟိုဘဏ် တွင် အပ်နှံထားသော ဒေါ်လာ တစ်ဘီလီယံကို ပြည်သူတို့ လက်ဝယ် ပြန်လည် အပ်နှံရေးကိုမူ အမေရိကန် အစိုးရက အကြောင်းအမျိုးမျိုးပြကာ လွှဲရှောင်နေဆဲ ဖြစ်သည်။

မြန်မာတို့မှ မိမိတို့အား အကူအညီ ပေးပါရန် အသနားခံနေခြင်း မဟုတ်၊ မိမိတို့ ငွေကို မိမိတို့ ပြန်တောင်းနေခြင်းသာ ဖြစ်သည်။

အကယ်၍ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအရ မလျှော်ညီဟု ဆိုကလည်း ၎င်းတို့ ငွေထဲမှ စိုက်ထုတ်ပြီး အကူအညီ ပေး၍ ကော မရနိူင်ပေဖူးလော။

အမေရိကန် အစိုးရသည် အီရတ်ရှိ ကပ်ဒ် ခွဲထွက်ရေး သမားများကို လက်နက်များ ထောက်ပံ့ခဲ့ခြင်း၊ ရီဂင် အစိုးရမှ ကွန်ဂရက်၏ ပြဋ္ဌာန်းထားသော ဥပဒေများကို ချိုးဖောက်၍ပင် နီကာရာဂွာရှိ လက်ဝဲ အစိုးရကို ဖြုတ်ချရန် တိုက်ပွဲဝင်နေသည့် သူပုန်များကို ကြံဖန် လက်နက်ထောက်ပံ့ခဲ့၍ အီရန်-ကွန်ထရာ အရှူပ်တော်ပုံကြီး ပေါ်ပေါက်ခဲ့ရသည်အထိ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

တရုတ်အစိုးရသည်ပင် အကြမ်းဖက် စစ်တပ်အား
လက်နက်များ ထောက်ပံ့နေသည်ကို လူသိမခံလို၍ တဖက်လှည့်နှင့် ပါကစ္စတန် မှ တင်ပို့ပေးနေသည်ဟု သတင်းများ ထွက်ပေါ်လာနေပြီ ဖြစ်သည်။

ထိုသို့သော အနေအထားများ ဖြစ်ပေါ်လာနေသော်လည်း အမေရိကန် အစိုးရမှ ပါးစပ်ဖြင့်သာ ထောက်ခံနေဆဲဖြစ်သည်။ 

အမျိုးသား ညီညွတ်ရေး အစိုးရ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ဒေါ်ဇင်မာအောင် မှ NUG ၏ သဘောထားကို အမေရိကန်ရှိ The World ရေဒီယိုသတင်းဌာနကြီး နှင့် တွေဆုံမေးမြန်းခန်းတွင် ယခုလို ဖေါ်ပြထားခဲ့သည်။

Q: ဝန်ကြီးခင်ဗျား၊ ဝန်ကြီး နဲ့ အမေရိကန် အရာရှိကြီးတွေ ပြောဖြစ်တဲ့အခါတိုင်း ဝန်ကြီးရဲ့ အစိုးရကို ခုထိ လက်မခံနိုင်သေးတာ နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဘယ်လို အကြောင်းပြချက် တွေများ ပေးခဲ့ပါသလဲ။

A: သူတို့ကတော့ သံတမန်ရေးဖက်က အကြောင်းပြကြတာပေါ့နော်၊ လက်ရှိမှာ နိုင်ငံ, state ပေါ့လေ၊ အဲ့တာနဲ့ပဲ ဆက်ဆံနေတယ်၊ အစိုးရနဲ့က ဆက်ဆံနေစရာ တကယ်တမ်း မလိုသေဖူး လို့ ပြောကြပါတယ်၊ မြန်မာ အစိုးရကို အမေရိကန်က အခုထိ  တရားဝင် အသိအမှတ် မပြုသေးပေမယ့် ကျမတို့ရဲ့ ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည် ရရှိရေး အတွက် ရုန်းကန်နေမှုကိုတော့ အလေးအနက် အသိအမှတ် ပြုထားကြပါတယ်၊ သူတို့ရဲ့ ရပ်တည်ချက်က ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မရှိလှသေးဖူးလို့တော့ ကျမ ဝန်ခံရမှာပါပဲ၊ ဒါပေမယ့် ကျမတို့ရဲ့ ကြိုးပမ်းနေတာတွေကိုတော့ လက်ခံကြပါတယ်။

Q: တကယ်လို့ အမေရိကန် ကနေ တရားဝင် အသိအမှတ် ပြုလာမယ် ဆိုရင် ခင်ဗျားတို့ရဲ့ တော်လှန်ရေးကို ဘယ်လို အထောက်အကူ တွေ ဖြစ်လာဖို့ ရှိလဲ။

A: တရားဝင် အသိအမှတ် ပြုလာမယ် ဆိုရင်တော့ အခုလို စိတ်ဓါတ်ရေးရာအရ ထောက်ခံမှု ပေးနေတာနဲ့ စာရင်တော့ အများကြီး အကျိုးရှိလာနိုင်ပါတယ်၊ ဥပမာ ပြောရရင် လူသားချင်းစာနာ ထောက်ထားတဲ့ အကူအညီ‌‌ ပေးတာမျိုး တွေအတွက် ရံပုံငွေ ရလာနိုင်ပါတယ်၊ ပြီးတော့ အမေရိကန်မှာ ထိန်းချုပ်ခံနေရတဲ့ ကျမတို့ ရဲ့ ဒေါ်လာ ဝမ်းဘီလီယံ ကိုလည်း ကျမတို့ ထုတ်ယူသုံးစွဲနိုင်ခွင့် ရလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်၊ အဲ့လို ရလာရင် ကျမ တို့ တော်လှန်ရေး ကြီး အတွက် အလှည့် အပြောင်းကြီး ဖြစ်လာဖို့ ပိုပြီး နီးစပ်လာနိုင်ပါတယ်။

Q: အခုလို ‌ဗဟိုဘဏ်ကနေ ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ဒေါ်လာ တစ်ဘီလီယံ ကိစ္စ ထည့်ပြောလာတဲ့ အတွက် ကျွန်တော် ဝမ်းသာမိပါတယ်၊ တကယ်ပဲ အလှည့်အပြောင်းကြီး ဖြစ်လာနိုင်သလား၊ အဲ့ဒီ  ငွေတွေ ရရင် ဘာတွေ လုပ်ဖို့ ရှိလဲ။

A: ကျမတို့ တော်လှန်ရေး အတွက် အထောက်အပံ့ ဆိုလို့ ဘယ်နိုင်ငံဆီကမှ ခုထိ တပြားတချပ် မရခဲ့သေးပါဘူး၊ ကျမတို့ ပြည်သူ‌တွေ့ ရဲ့ အထောက်အပံ့နဲ့ပဲ ရှေဆက်လှုပ်ရှားနေကြရတာပါ၊ ဒီနေရာမှာ စစ် အတွက် တင်မဟုတ်ပဲ၊ ဆန္ဒပြပွဲတွေ၊ သပိတ်တိုက်ပွဲ‌ တွေ ကိုပါ ဆိုလိုတာပါ၊ ကျမတို့ အစိုးရ ငွေတိုက် စာချုပ်တွေ ရောင်းနေရတာ ရှင်လည်း သိမှာပါ၊ ကျမတို့ တော်လှန်ရေး အတွက် ရံပုံငွေ ရအောင်နဲ့၊ မြေပြင်မှာ အခြား အကျိူးပြု လုပ်ငန်းတွေ လုပ်နိုင်အောင် ကမ္ဘာတဝှမ်းမှာ ရှိတဲ့ ကျမတို့ မြန်မာ လူမျိုးတွေဆီက ဒေါ်လာ သန်းချီပြီး စုဆောင်းနေရတာပါ၊ ကျမတို့ မြန်မာပြည်သူ‌တွေ အခုဆို စစ်တပ်ကို ‌တိုက်ဖို့ ကိုယ်ပိုင် ကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့‌ ‌တွေ ဖွဲ့ပြီး သူတို့ကို တ‌ဖြေးဖြေး နဲ့ အမှည့်ချွေလာနိုင်ပါပြီ၊ ကျမတို့သာ ဘီလီယံ နဲ့ ချီတဲ့ ဒေါ်လာတွေ ရနိုင်မယ်ဆိုရင် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားတဲ့ အကူအညီ‌ တွေ ကျမတို့ တပ်ဖွဲ့တွေ အတွက် စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ အခြား အထောက်အပံ့တွေ အများကြီး ပေးနိုင်မှာပါ။

Q: ခင်ဗျားတို့ဖက်က တော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေက No-Fly zone တောင်းဆိုနေတယ်၊ အဲ့ကျရင် ပြင်ပ နိုင်ငံ တပ်တွေက မြန်မာ ပေါ်မှာ ဂျက်တိုက်လေယာဉ်တွေကို ပစ်ချလာကြတော့မယ်၊ အဲ့တာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ခင်ဗျားတို့ အယူအဆက ဘယ်လိုရှိလဲ"

A: အဲ့လို တောင်းဆိုလာကြရတာကလဲ အကြမ်းဖက် စစ်တပ်က လေကြောင်းကနေ ကျမတို့ရဲ့ မြေပြင်က တပ်တွေကို တိုက်ခိုက်လာကြလို့ပါပဲ၊ ဒါကလည်း သူတို့ မြေပြင်ကနေ အနိုင် မတိုက်နိုင်တော့လို့ ဆိုတာ သိသာပါတယ်၊ ‌လေကြောင်းကနေ မဲမဲ မြင်ရာ ပစ်လာကြတာ‌ ကြောင့် အရပ်သားတွေ ထိကုန်တဲ့ အပြင်၊ ဆေးရုံတွေ၊ စာသင်ကျောင်း‌ တွေ၊ ဘာသာရေး အဆောက်အအုံတွေပါ ပျက်စီးကုန်ပါတယ်။ ရွာတွေကိုပါ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်လာလို့ အမျိုးသမီးတွေ၊ က‌လေး‌တွေ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေပါ ထိကုန်တယ်၊ အဲ့တာကြောင့်လည်း ကျမတို့ဖက်က no-fly zone ကို ပြောလာကြတာပါ၊ အကြမ်းဖက် စစ်တပ်မှာ ‌လေတပ်တခုနဲ့ပဲ ကျမတို့ အပေါ် အသာစီးရနေကြတာပါ၊ သူတို့ မြေပြင်တပ်‌တွေ နဲ့ဆို ကျမတို့ တော်လှန်ရေး တပ်ဖွဲ့တွေကို နိုင်အောင် မတိုက်နိုင်ပါဘူး။

Q: ခင်ဗျား ဟာ မြန်မာ အရေး လှုပ်ရှားတက်ကြွမှူ‌ တွေ မှာ အ‌တော်လေး လူသိများတယ်၊ ဟီလာရီ ကလင်တန်၊ မီချယ် အိုဘားမား တို့နဲ့ ဆုံခဲ့ဖူးပြီး ပြီ ဆိုတော့၊ ခင်ဗျားကို နောက်ကွယ်ကနေ အကူအညီ ပေးနေတဲ့ အထင်ကရ နိုင်ငံရေး သမား တဦးဦးများ ရှိနေသလား။

A: ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရရင် ကျမ ကို ကိုယ်ကျင့်တရား ပိုင်း၊ စိတ်ဓါတ်ရေးရာ ပိုင်းမှာ အထောက်အကူတွေ ရခဲ့ပါတယ်၊ ရှင် မေးသလို နောက်ကွယ်ကနေ ကူညီပေးနေတာမျိုး တော့ တကယ်တမ်း မရှိခဲ့ပါဘူး။

Q: လူတိုင်း အခုဆို ယူကရိန်းအရေး ကို အာရုံစိုက်နေကြပါတယ်၊ ခင်ဗျားတို့ နိုင်ငံလည်း ယူကရိန်းအဖြစ်နဲ့ ဆင်တူနေတဲ့ အပိုင်းတွေ ရှိနေတယ်၊ ရုရှားက မြန်မာ စစ်ကောင်စီ ကို လက်နက်ရောင်းနေသလို တရုတ်ကလည်း ရောင်းပေးနေတာပဲ၊ ခင်ဗျားတို့ ရဲ့ ရန်သူတွေကို အခုလို လက်နက်တွေ ပံ့ပိုးပေးနေတဲ့ နိုင်ငံ‌ တွေကို ဘာပြောချင်သလဲ"

A: ကျမတို့က အခုလို လက်နက် ရောင်းချနေတာတွေ လုံးဝ ပိတ်ပင်ပေးဖို့ ကုလသမဂ္ဂကို တောင်းဆိုနေပါတယ်၊ နိုင်ငံ တခုချင်းစီကိုလည်း အခုလို တောင်းဆိုထားပြီးပါပြီ၊ စစ်တပ်ကို လက်နက် ရောင်းပေးနေတဲ့ နိုင်ငံတွေ အများကြီး ရှိနေပါတယ်။ ကျမတို့ သူတို့အားလုံးကို ပြောလိုတာကတော့ ရှင်းရှင်းလေးပါပဲ၊ ရှင်တို့အားလုံး က အခုလို စစ်တပ်ကနေ သတ်ဖြတ်နေတာတွေ မှာ ကြံရာပါ ဖြစ်နေပြီး စစ်တပ်က ထုတ်နှုတ်ယူသွားခြင်း ခံရတဲ့ ပြည်သူတဦးချင်းစီရဲ့ အသက် တချောင်း အတွက် တစိတ်တပိုင်း တာဝန် ရှိနေတယ် ဆိုတာပါပဲ။

Q: အမျိုးသား ညီညွတ်ရေး အစိုးရနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးကကော ဘယ်လိုရှိလဲ။

A: ကျမတို့ဖက်က တရုတ်နဲ့ ထိတွေ ဆက်ဆံနိုင်အောင် ကြိုးစားနေပါတယ်၊ တရုတ်ဖက်က အတော်လေးကို ချင့်ချင့်ချိန်ချိန် စဉ်းစားနေတဲ့ သဘောရှိပါတယ်။ ကျမတို့ ဖက်က တရုတ်ကို ပေးတဲ့  မက်ဆေ့ခ်ျကတော့ ရှင်းရှင်းလေးပါ၊ မြန်မာပြည်မှာ ဒီမိုကရေစီ ရှိလာတာက တရုတ်ကို ခြိမ်းချောက်လာနိုင်စရာ မရှိဖူး ဆိုတာပါပဲ၊ ဒီမိုကရေစီ ရလာရင် ကျမတို့ နိူင်ငံလည်း တည်ငြိမ်မှု ရှိလာမယ်၊ သူတို့ အတွက် ရေရှည် အကျိုးအမြတ် ရှိမယ့် ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု တွေ လုပ်လို့ရမယ့် အခွင့်အလန်းတွေ ရှိလာမယ်။ အခု အာဏာသိမ်းလိုက်လို့ တရုတ်က ရင်းနှီးမြုပ်နှံမယ့် လူတွေ မြန်မာပြည်အပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု တွေ လျော့နည်းလာကုန်ပြီ၊ ရှင်းအောင်ပြောရရင် ကျမတို့ တော်လှန်ရေး အတွက် တရုတ်ဆီက အကူအညီ တောင်းနေဝာာ မဟုတ်ပါဘူး၊ အကြမ်းဖက် စစ်အာဏာသိမ်း အဖွဲ့ကို မထောက်ခံဖို့နဲ့ တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုတာမျိုးတွေ မလုပ်ဖို့ပဲ ပြောနေတာပါ။

Q: ခင်ဗျားတို့ အခု ပြည်တွင်းစစ်ကြီးမှာ အနိုင်ရသွားပြီ ဆိုကြပါစို့၊ ဘယ်လိုမျိုး မြန်မာပြည်သစ်ကို ဖန်တီးကြမယ် စိတ်ကူးထားလဲ။

A: ကျမတို့ရဲ့ ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုတွေက စစ်တပ်ကို အာဏာကနေ ဖယ်ရှားပြီး ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်ထားပါတယ်။ နိုင်ငံကို အစကနေ ပြန်တည်ဆောက်ကြရပါမယ်။ စစ်တပ်ကိုလည်း နိုင်ငံရေး မျက်နှာစာကနေ ဆွဲထုတ်ပစ်ရပါမယ်၊ တိုင်းရင်းသား လူမျိုးစုတွေ အကြား မညီမျှမှုတွေနဲ့ ကိုယ်ပိုင် ဆုံးဖြတ်ခွင့်တွေ ရှိလာအောင် ‌ဖြေရှင်းပေးဖို့ ရှိနေပါတယ်၊ ဒီအတွက် ကျမတို့မှာ ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီ ပဋိညာဉ်စာတမ်း ရှိနေပါပြီ၊ ဒါဟာ တော်လှန်ရေးကြီး ပြီးသွားရင် တည်ဆောက်မယ့် မြန်မာနိုင်ငံတော် အသစ် အတွက် လမ်းပြမြေပုံပါပဲ။ တော်လှန်ရေး ပြီးတာနဲ့ နိုင်ငံရေး မှာ လေဟာနယ်လို ဖြစ်ကျန်ခဲ့တာမျိုး ကို ရှောင်ရှားနိူင်ဖို့ လက်နက်ကိုင် တော်လှန်နေတဲ့အဖွဲ့‌ ‌တွေ၊ သပိတ် အဖွဲ့တွေ၊ လွှတ်တော် အမတ်တွေ အတူ ‌ပူးပေါင်းပြီး ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီ အသွင် ကူးပြောင်းရေးကို ဖေါ်ဆောင် ကြမှာပါ၊ ဒါဟာ အနာဂတ် မြန်မာနိုင်ငံ အတွက် တံခါးဖွင့်ပေးဖို့ပါပဲ။

Q: ဝန်ကြီးခင်ဗျား အခြားဘာများ ထပ်ပြောလိုပါသေးလဲ"

A:. ယူကရိန်း နဲ့ ရုရှား အကြောင်း ကျမ မှတ်ချက်ပေးလိုပါတယ်၊ အင်အားကြီး နိုင်ငံတခုက စစ်အင်အား သုံးပြီး အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် နိုင်ငံတခုကို ကျုးကျော်လာတဲ့ အခါ ကမ္ဘာရဲ့ အာရုံစိုက်တာ ခံရတာ သဘာဝပါပဲ၊ မြန်မာနိူင်ငံမှာလည်း လက်နက်ကို သုံးပြီး အရပ်သားတွေကို သတ်ဖြတ် နှိပ်စက် ဖိနှိပ်တာတွေ လုပ်နေတာက အခု အကျဉ်းထောင်ထဲ ရောက်နေတဲ့ သမ္မတကြီးပါ မကျန် ခံနေရပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ ကမ္ဘာကြီးရဲ့ ရှုမြင်ပုံ ဘာလို့ မတူကြဖူးဆိုတာကို ကျမတို့ သတိပြုမိလာခဲ့ရပါတယ်၊ 

မတ်လ ၈ ရက်နေ့မှာ ကျရောက်တဲ့ နိုင်ငံတကာ အမျိုးသမီးများနေ့၊ ပြီးတော့ အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှုတွေ၊ ဒီလို အကြမ်းဖက်ခံရတဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို ကူညီဖို့ လိုအပ်နေတာတွေ ကျမတို့ သိပါတယ်၊ အခြားနိုင်ငံတွေက မြန်မာနိုင်ငံ ပြဿနာက ယူကရိန်းလို မဟုတ်ပဲ "ပြည်တွင်းရေး" ကိစ္စ လို့ ယူဆပြီး ကျမတို့ကို ထောက်ခံဖို့ တုံ့နှေးနေကြပါတယ်၊ ကျမတို့ကို အတူတူ သဘောထား မထိုက်ပေဖူးလား၊ ကျမတို့ဟာ ပြည်တွင်း အကြမ်းဖက်မှု ဒဏ်ကို ခံနေကြရတာရော မဟုတ်ဖူးလား၊ နိုင်ငံ‌တွေသာ ဒီလိုသဘောထားမျိုး ရှိပြီး လက်မခံဖူး လို့ ရပ်တည်လာကြမယ်ဆိုရင် ကျမတို့တတွေ နောက်ထပ် အကြမ်းဖက်ခံကြရ‌တော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး ဆိုတာပါပဲ။

ပြည်သူတို့၏ ခုခံတွန်းလှန်စစ် မုချအောင်ရမည်!!!

(၂၀၂၂၊ မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့ အမေရိကန် The World ရေဒီယို ၏ ကမ္ဘာ‌နိုင်ငံရေး ကဏ္ဍမှ ထုတ်လွှင့်ခဲ့သော တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်း ဖြစ်သည်။)