ရုရှားတို့ ယူကရိန်းအား ကျုးကျော် ခဲ့မှုသည် စီစဉ်ထားသည့် အတိုင်း ဖြစ်မလာခဲ့ပေ၊ ယူကရိန်း၏ ဒုတိယ အကြီးဆုံး မြို့တော် ဖြစ်သော ကာကစ်ဗ်အား ရုရှားတို့ တိုက်ခိုက်လာမှု ကို ယူကရိန်းတို့ တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့ပုံ ရသည်။ တောင်ပိုင်းတွင် ဗလာဒီမာ ပူတင်၏ တပ်များက နယ်မြေများကို သိမ်းပိုက် နိုင်ခဲ့ခြင်းသည် မြို့များကို ရှောင်ရှား နိုင်ခဲ့၍ပင် ဖြစ်သည်။


ကီယက် မြို့တဝိုက်တွင်တော့ ယူကရိန်း တပ်များက ရုရှားထိုးစစ်ကို ကြံကြံ့ခံထားနိုင်ခဲ့သည်။  ပူတင် သည်  သူ၏ မိန့်ခွန်းများထဲတွင် ဆေးသမား နာဇီတဦး အဖြစ် အမြဲလို ပုံဖေါ် ပြောဆိုခဲ့သော ယူကရိန်း သမ္မတ ဇယ်လင်စကီးသည် ၎င်းအပြောနှင့် တခြားစီ
ရဲရဲတောက် အာခံရဲသည့် ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်လာခဲ့ပြန်သည်။



ဇယ်လင်စကီးသည် နိုင်ငံ အကြီးအကဲ တဦး ပီသစွာမျိုးချစ် စိတ် အပြည့်ရှိယုံမက သတ္တိ ဗျတ္တိ ပြည့်စုံစွာဖြင့် နိုင်ငံကို ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။


စစ်ပွဲ ဖြစ်လာသည်မှာ ရက်သတ္တပတ်ပင် မပြည့်သေးပေ၊ ရုရှား သမ္မတ က ကိယက် အပါအဝင် အခြားမြို့ကြီးများကို ဝိုင်းရံထားရန်  အရံတပ်များကို ဆင့်ခေါ်နိုင်ပေသေးသည်၊ နှစ်ဖက်စလုံးရှိ စစ်သားများ နှင့် အရပ်သားများ အတုံးအရုံး သေဆုံးရဖို့ ရှိနေသည်။



လက်ရှိ စစ်ပွဲတွင် ပူတင်သည် အနိုင်ရကောင်း ရသွား နိုင်ပြီး နောက်ဆုံးတွင် ယူကရိန်း မြို့တော်တွင်ရုပ်သေး အစိုးရ မျိုး တင်မြှောက် လာနိုင်ဖွယ် ရှိနေသည်။ 



သို့သော် လက်ရှိ စစ်ပွဲအား အမှည့်ချွေ ချွေသလို ဖြေးဖြေးချင်း တိုက်ယူနေရပြီ ဆိုကတည်းက ပူတင်ဖက် က ရှူံးနေပြီ ဖြစ်သည်။



မြို့ရွာ အနှံ့ရှိ ယူကရိန်း နိုင်ငံသားများ၏ မျိုးချစ်စိတ်ဓါတ်သည် ရှင်သန် နိုးကြားလာခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ အားလုံးကလည်း ပူတင် ဖက်က ခန့်အပ်လာမည့် မည်သည့် အစိုးရမျိုးကို မဆို အုပ်ချုပ်ပိုင်ခွင့် မရှိသည့် တရားမဝင် အစိုးရ အဖြစ် သတ်မှတ်လာကြတော့မည် ဖြစ်သည်။


ယင်းနှင့် အတူ ကမ္ဘာတဝှမ်းတွင်လည်း ပူတင်သည် ပို၍ပင် အပယ်ခံ ဘဝ နှင့် နေသွားရပေဦးတော့မည်။ ပြည်တွင်းတွင်လည်း သူ၏ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှူများကြောင့် မွန်းကျပ်ပြီး ဖြစ်နေသော လူ့အဖွဲ့အစည်းသည် စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှု များ ကြောင့် အသက်ရှူ မဝ ဖြစ်လာမည့် အနေအထားကို ရင်ဆိုင် ဖြေရှင်းရပေတော့မည်။



ရုရှားရှိ အခွင့်ထူးခံ အီလိများက ပူတင်၏ ယုံထင် ကြောင်ထင် ဖြစ်ကာ အရူးထသည့် လုပ်ရပ်ကြောင့် ဖြူကာပြာကာ ကျလာနိုင်သည့် အရေးကို တွေးကာ ထိတ်လန့်လာနေကြသည်ကို အထင်အရှား တွေ့မြင်ခဲ့ရသည်။



ယူကရိန်း တွင် အခြေအနေ ပို၍ ဆိုးလာသည်နှင့် အမျှ ၎င်း၏ အစိုးရ အဖွဲ့အတွင်း အက်ကွဲကြောင်းများ လိုက်လာတော့မည့် အပြင် ရုရှားပြည်သူများလည်း လမ်းပေါ်ထွက်လာကြပေတော့မည်။ ထို့အတွက် ပူတင်သာ ကရင်မလင်တွင် ဆက်၍ တွယ်ကပ် နေနိုင်ခဲ့မည် ဆိုလျှင် ပူတင်အဖို့ နိုင်ငံသားများအား လှုပ်၍မရအောင် အကြောက်တရား ပြဠာန်းပြီ မဖြစ်မနေ အုပ်ချုပ်သွားရပေတော့မည်။ ပြည်သူများလည်း ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာ အတွင်း တခါမှ မကြုံခဲ့ဖူးသည့် လွန်စွာ ပြင်းထန်လာဖွယ် ရှိသည့် ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုများ နှင့် ရင်ဆိုင်ကြရပေတော့မည်။(လက်ရှိ မင်းအောင်လှိုင် နှင့် အဖွဲ့ ပုံစံမျိုးလို ဖြစ်လာပေတော့မည်)



ပူတင်၏ ပထမဆုံး အမှား


ရန်သူကို လျော့တွက်ခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်ပေသည်။ ဤသည်က သူ့ဖာသာ ဝါဒဖြန့်ထားခဲ့မှုများ အပေါ် အစစ်အမှန်ဟု တဖန်ပြန်၍ သူ့ဖာသာ ယုံကြည်လာခဲ့ပုံရသည်။ ယူကရိန်းသည် နိုင်ငံတနိုင်ငံ မဟုတ်၊ စီအိုင်အေ က ဖန်တီးထားသည့် နိုင်ငံအတုသာ ဖြစ်သည်၊ အုပ်ချုပ်နေသူများကလည်း ပြည်သူများ ရွံရှာ မုန်းတီးနေကြသည့် ကလိန်ကကျစ်များသာ ဖြစ်သည်၊ ထို့အတွက် အင်အား အနည်းငယ် ပြလိုက်ယုံဖြင့် ယူကရိန်းသည် ချက်ခြင်းလို ပြိုလဲ ပျက်သုံးသွားတော့မည်၊ ထိုအတွေးအခေါ်ထက် အဘယ်အရာကများ ပို၍ မှားနိုင်ပေဦးမည်နည်း။



ဒုတိယ အမှား


ပူတင်သည် ၎င်း၏ တပ်များကို မှန်ကန်စွာ စီမံခန့်ခွဲနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိမှု ပင် ဖြစ်သည်။ ရုရှားလေတပ်သည် ယခူ အချိန်အထိ ယူကရိန်း ဝေဟင်ကို ထိန်းချုပ်နိုင်စွမ်း မရှိသေးပေ။ ရုရှားလူထု အားလည်း မိမိမှ စစ်ပွဲကြီး တရပ် ဆင်နွှဲနေခြင်း မဟုတ်ပဲ "နာဇီသန့်စင်ရေး" လုပ်နေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု အကြောက်အကန် ပြောနေရဆဲပင် ဖြစ်သည်။



ရုရှားစစ်သားများလည်း ဇဝေဇဝါ ဖြစ်ကုန်ပြီး ယူကရိန်း ပြည်သူများက ၎င်းတို့အား "ကယ်တင်ရှင်များ" အဖြစ် ကြိုဆိုကြလိမ့်မည်ဟု ယူဆလာခဲ့သည်။ ပူတင်က သူ့တပ်များအား ယူကရိန်းတွင် ၎င်းတို့မျိုးနွယ်စုဝင်များ အား တွေ့ရာ သင်္ချိုင်း ဓါးမဆိုင်း သတ်ဖြတ်ရန် အမိန့်ပေးလာပါက လိုက်နာကြမည် မဟုတ်ပေ။ ယူကရိန်း မြို့ကြီးများအား သိမ်းပိုက် နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းမှုတွင် ရုရှား စစ်သား အများအပြား သေဆုံးလာပါက ပူတင် အဖို့ ပြည်တွင်းတွင် မည်သို့မျှ ဖုံးကွယ်၍ ရနိုင်မည် မဟုတ်ပေ။



တတိယ အမှား


အနောက်အုပ်စုကို လျော့တွက်ခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ ပူတင် စိတ်ထဲတွင် အနောက်နိုင်ငံ လူ့အစည်းအရုံးများသည် အတွင်းလှိုက်၍ ခြစားလာနေပြီး ကိုယ်အရေး သာ ကိုယ် အဓိက ထားကြသူများဟု မှတ်ယူခဲ့သည်။ ပူတင်ကဲ့သို့သော အာဏာရှင်များ အဖို့က လူထု၏ ဒီမိုကရေစီ အပေါ် ယုံကြည်သက်ဝင်မှုကို မည်သို့်မျှ အစစ်အမှန် မဖြစ်နိုင်ဟု လက်ခံထားကြသူများ ဖြစ်သည်။



အနောက်နိုင်ငံများရှိ လူထုက ယူကရိန်း ပြည်သူများ အား တခဲနက် ထောက်ခံလာသည့် အဖြစ်ကို အံဩခြင်းမက အံ့ဩသွားခဲ့သည်။ လန်ဒန် မြို့တော်နေ လူထုက ယူကရိန်း နိုင်ငံတော် သီချင်းကို ရွတ်ဆိုလာကြပြီး ဘာလင်ရှိ ဘရန်တင်းဘတ်ခ် မုဒ်ဦးပေါ်တွင် အပြာနှင့် ရွှေရောင် ပါ ယူကရိန်း အလံ အထိမ်းအမှတ် အဖြစ် မီးများ ထွန်းညှိခဲ့ကြသည်။



အနောက်နိုင်ငံသားများသည် ယူကရိန်း ပြည်သူများ၏ သတ္တိကို အတုယူ အားကျစိတ်များ နှင့် အတူ ၎င်းတို့၏ အစိုးရများကိုပါ တွန်းအားပေးလာကြသဖြင့် နောက်ဆုံးတွင် အပါရိက မျှ ပြောဆိုယုံ
လောက် မဖြစ်တော့ဟု ဆိုကာ စိတ်ပါလက်ပါ စုပေါင်းရင်ဆိုင်လာခဲ့ကြရပေတော့သည်။



No-Fly Zone ပြဠာန်းခြင်းမျိုးဖြင့် ရုရှားတို့နှင့် စစ်ရေး အရ ထိတ်တိုက်တွေ့မည့် အရေးကို မှန်ကန်စွာ ရှောင်ရှားနိုင်ခဲ့ကြပြီး ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၆ ရက်နေ့တွင်တော့ ရုရှား၏ ဗဟိုဘဏ် နှင့် ဘဏ္ဍာရေး စနစ်ကြီး တခုလုံး အား အမှန်အကန် ထိရောက်စွာ ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်ရန် သဘောတူလာခဲ့ကြပြီ ဖြစ်သည်။


ထိုသို့ အရေးယူလာမှုသည် ရုရှားအဖို့ အရံငွေများ ထုတ်ယူနိုင်ရေး ကို ပိတ်ပင်နိုင်ဖွယ် ရှိမည့်အပြင် ဘဏ်တိုက်ကြီးများလည်း ချိနဲ့သွားတော့မည် ဖြစ်သည်။



နောက်တနေ့တွင်တော့ ထိုသို့ အရေးယူလာမှုကို ရုရှားဖက်က ဒေါသတကြီးတုန့်ပြန်လာခဲ့သည်။ ပူတင်သည် ချက်ခြင်းလို သူ၏ စစ်ဖက် အကြီးအကဲများ နှင့် တိုင်ပင်ပြီး နျုကလီယား တပ်ဖွဲ့များကို အမြင့်ဆုံး အဆင့် တပ်လှန့်လာခဲ့သည်။ စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှု ကို ရုရှား အပေါ် နျုကလီယား စစ်ပွဲ ဆင်နွှဲလာသည့်အထား တန်းတူ သဘောထားခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်ပေသည်။



ပူတင်၏ လုပ်ရပ်သည် ကိုယ်ကျင့်တရား စောင့်ထိန်းမှု မရှိသည်သာမက အကြီးအကျယ် ထိခိုက် ပျက်စီးဆုံးရှုံးရမည့် အထိ ပဋိပက္ခကို မြှင့်တင်လာခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။ ဤသည်ကို ကြည့်ပါက အနောက် အုပ်စု၏ စီးပွားရေးဒဏ်ခတ်မှုသည် လွဲချော်သွားခြင်း မရှိသည်မှာ သိသာထင်ရှားလာခဲ့ရသည်။ ထို့အပြင် ပူတင်၏ ရန်စွယ်ငေါငေါ လုပ်ရပ်ကြောင့် ၎င်းသည် မည်မျှအထိ ကမ္ဘာကြီး အတွက် အန္တရာယ်များသူ ဖြစ်ကြောင်း သက်သေ ပြ လာခဲ့သည်။ ထိုအနေအထားကို ကြောက်ရွံ့ပြီး နောက်တွန့်သွားမည်ဆိုက ဒီထက် ကြီးမားသည့် အတိုင်းအတာ အထိ ကျူးလွန်လာမည့် အရေးကို ဖိတ်ခေါ်လိုက်သလို ဖြစ်သွားပေလိမ့်မည်။



ယခုအခါ ရုရှား၏ လုပ်ရပ်အား တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယ အပါအဝင် နျူကလီယား အင်အားကြီး နိုင်ငံများ ပါဝင်နေသည့် ကုလ လုံခြုံရေး ကောင်စီမှ ထိုသို့ ခြိမ်းခြောက်လာမှုကို လက်မခံနိုင်ကြောင်း ရှင်းလင်းပြတ်သားစွာ ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။



အမေရိကန် အထက်တန်း အရာရှိများလည်း ရုရှား ဖက်မှ ဆိုင်ရာ ဆိုင်ရာ များအား ဆက်သွယ်ကာ ပူတင်သာ မဟုတ်၊ ၎င်းတို့၏ လုပ်ရပ်များ အတွက် တာဝန်ခံရသည့် အဆင့်အထိ ရောက်လာတော့မည်ကို သတိပေးရန် လိုအပ်လာပြီ ဖြစ်သည်။



ကမ္ဘာကြီး အနေဖြင့် နောက်တကြိမ် ပူတင် အတွက်အချက် မှားမည့် အရေးကို ခွင့်ပြု၍ မဖြစ်တော့ပေ။



(ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၇ နေ့ထုတ် အီကော်နော်မစ် မဂ္ဂဇင်း၏ အယ်ဒီတာ အာဘော် "Vladimir Putin's nuclear threat shows how much is going wrong for him in Ukraine" အား ကိုးကားသည်။)