ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရှိ မဟာဗျူဟာ အရ အရေးပါသော စစ်တကောင်း ဒေသအတွင်း အမေရိကန် တို့၏ စစ်ရေး လှုပ်ရှားမှု များ တွေ့လာရ၍ အဆိုပါအရေးသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကိုသာမက ပတ်ဝန်းကျင် နိုင်ငံများကိုပါ သက်ရောက်မှု များ ရှိလာနိုင်၍ စိုးရိမ်မကင်း ဖြစ်လာနေသည်ဟု အိန္ဓိယ နိုင်ငံထုတ် The Economic Times သတင်းစာတွင် စက်တင်ဘာ ၁၆ ရက် နေ့က သတင်းအဖြစ် ဖေါ်ပြလာခဲ့သည်။

အမေရိကန် လေတပ်၏ ခေတ်မီ နည်းဗျူဟာ မြောက် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး လေယာဉ်ကြီး ဖြစ်သော C-130J ဆူပါ ဟာကြူလီ သည် ဂျပန်ရှိ ယိုကိုတာ လေတပ် အခြေစိုက်စခန်း မှ နေ၍ စစ်တကောင်းရှိ ရှား အာမာနတ် နိုင်ငံတကာ လေဆိပ်သို့ ဆင်းသက်လာခဲ့သည်၊ ယင်းအား ဒေသအတွင်း အမေရိကန် ၏ စစ်ရေး လှုပ်ရှားမှု တရပ် အဖြစ် ရှူမြင်လာကြသည်။

အိန္ဒိယ အရှေ့မြောက် ဒေသ နှင့် မြန်မာ နိုင်ငံ အပါအဝင် ပြင်ပ နိုင်ငံများက စိတ်ဝင်စားမှု များ ရှိလာနေသည့် သတင်းများ ထွက်ပေါ်လာချိန်တွင် အမေရိကန် စစ်လေယာဉ် ဆင်းသက်လာမှု သည် တိုက်ဆိုင်မှု မဟုတ်ဟု သတင်းစာက ရေးသားထားသည်။ အမေရိကန်နှင့် တရုတ် နှစ်နိုင်ငံစလုံးက မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်းရှိ တိုင်းရင်းသား တော်လှန်ရေး အဖွဲ့များကို ဆွဲဆောင်နေချိန်လည်း ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် မိုဟာမက် ယူနွတ်စ် အာဏာရလာချိန်မှစ၍ အမေရိကန် စစ်တပ်သည် စစ်တကောင်း ဒေသ သို့ မကြာခဏ ဆိုသလို ရောက်လာကြသည်ကို တွေ့မြင်ခဲ့ရသည်။ အခြေအနေကို လေ့လာခြင်း လော၊ ပူးတွဲ စစ်ရေး လေ့ကျင်ရန် အတွက်လော ဆိုသည်က သဲသဲကွဲကွဲ မသိရ၊ ပြီးခဲ့သည့် လ အနည်းငယ် အတွင်းက Operation Pacific Angle-25 နှင့် စစ်တကောင်း ဒေသတွင် Tiger Lightning-2025 အမည်ဖြင့် ပူးတွဲ စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှု များ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ် အတွင်း အမေရိကန် တပ်များ ထပ်ရောက်လာသည့် အတွက် စစ်တကောင်း ဒေသတဝိုက် နောက်ထပ် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု တရပ် ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်နေသည်ဟု သတင်းအရင်းအမြစ်များက အသိပေးလာခဲ့သည်။ ပြီးခဲ့သည့် လ အတွင်း ဒက္ကားရှိ ခေတ်မီ ဟိုတယ်ကြီး တခု အတွင်း အမေရိကန် အထူး တပ်ဖွဲ့ (လေကြောင်းချီ) ကွပ်ကဲရေး အရာရှိ သေဆုံးနေသည်ကို တွေ့ခဲ့ကြရသည်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စစ်ဖက်မှ ပူးတွဲ စစ်ရေး လေ့ကျင် မှု မှ လွဲ၍ အခြားအကြောင်းဖြင့် အမေရိကန် တို့ နိုင်ငံတွင်း ရောက်ရှိလာမှု ကို စိတ်မသက်မသာ ဖြစ်နေကြသည်ဟုလည်း သိရသည်။

၂၀၂၄ သြဂုတ်လ အတွင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဝန်ကြီးချုပ် ရှိတ် ဟာဆီနာ ပြုတ်ကျသွားစေခဲ့သည့် လမ်းပေါ် တော်လှန်ရေး တွင် အမေရိကန်၏ ခြေရာလက်ရာ မကင်းဟု စွပ်စွဲမှု များလည်း ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။ ဟာဆီနာ သည့် စိန့်မာတင် ကျွန်းအား အမေရိကန်သို့ လွှဲပေးရန် ငြင်းဆိုခဲ့၍ ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်ဟု ရေးသားထားသည်။

ထိုသတင်းသည် လွန်စွာ အထိခိုက် မခံသော သတင်းမျိုး ဖြစ်၍ အကျယ်ချဲ့ မဆွေးနွေးလိုတော့၊ ငြင်းသူများကလည်း ငြင်းကြမည်၊ ဖုံးသူများကလည်း ဖုံးဖိကြပေတော့မည်။ အမေရိကန်သည် ပါကစ္စတန် စစ်တပ်ကို ၎င်းတို့၏ အာဖဂန်နစ္စတန် တွင် ဆင်နွှဲနေသော အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေး စစ်ပွဲ war on terror အတွက် လစဉ် ဒေါ်လာ သန်း ရာနှင့်ချီ ၍ ထောက်ပံ့ခဲ့ဖူးသည်။

နောက် တခု တင်ပြလိုသည်က ယခု လ သည် ကုလသမဂ္ဂ တွင် ကမ္ဘာခေါင်းဆောင်များ စုဝေးပြီး Responsibility to Protect (R2P) မူဝါဒ ချမှတ်ခဲ့သည်မှာ အနှစ် နှစ်ဆယ် ပြည့်မြောက်သွားခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။

၂၀၁၁ တွင် လစ်ဗျား ခေါင်းဆောင် ကဒါဖီ၏ ရန်မှ အရပ်သားများကို ကာကွယ်ရန် တကြိမ်သာ အသုံးချ ခဲ့သေးသည်။

R2P ကို ချမှတ်ခဲ့သည့် ၂၀၀၅ တွင် ကမ္ဘာတဝှမ်း တွင် အကြမ်းဖက်မှု များကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရသူ စုစုပေါင်း ၃၇ သန်း ရှိခဲ့ရာမှ ယခု နှစ် တွင် ၁၂၂ သန်း အထိ ရှိလာပြီ ဖြစ်သည်။

ယခုအခါ R2P သည် အရပ်သား ပြည်သူများကို ကာကွယ်ရန် မဟုတ်တော့ဘဲ နိုင်ငံကြီးများ ၏ မဟာမိတ် လုပ်ထားသူများနှင့် အကျိုးစီးပွားကို ကာကွယ်ရန်ဟု အဓိပ္ပါယ် ဖွင့်ဆိုနေကြပြီဟု R2P ၏ မူလ ဗိသုကာ တဦး ဖြစ်သည့် ထိုစဉ်က ကနေဒါ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ဖြစ်သူ လွိုက် အက်စ်ဝပ်သီက ငြည်းတွားခဲ့သည်။

ယခုအခါ ပြင်သစ် နှင့် မက္ကဆီကို တို့မှ လူအများအပြား အစုလိုက် အပြုံလိုက် သေဆုံးနေရသည့် အရေးအခင်းများ တွင် လုံခြုံရေး ကောင်စီ အမြဲတမ်း အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများအား ဗီတို အာဏာ သုံးခွင့် မပြုရေးကို ဦးဆောင် လှုပ်ရှားနေကြသည်။

လုံခြုံရေး ကောင်စီ ဆုံးဖြတ်ချက်များ ချမှတ်နိုင်ရေး အ‌ခြေအတင် ဆွေးနွေးရာတွင် R2P ကို အကြိမ်ပေါင်း တရာ နီးပါးခန့် ထည့်သွင်း ပြောဆိုခဲ့ကြသော်လည်း အချည်းနှီးသာ ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ယခုအခါ တင်သမျှ အဆိုမှန်သမျှ ကို ရုရှား၊ တရုတ်၊ အမေရိကန် တို့မှ ဗီတိုသုံး ပယ်ချနေကြ၍ မတင်ပြချင်လောက်အောင် ဖြစ်နေကြသည်ဟု နယူးယောက် အ‌ခြေစိုက် R2P ဂလိုဘယ် စင်တာ မှ အမှုဆောင် ဒါရိုက်တာ မစ္စက် ဆာဗီတာ ပွန်ဒေးက‌ ပြောပြခဲ့သည်။

R2P အရေးတကြီး လိုအပ်လာနေသည့် ယခုလို အချိန်တွင် ပြန်လည် အသက်သွင်းနိုင်ရန် နယူးယောက်သို့ ရောက်လာကြမည့် ကမ္ဘာခေါင်းဆောင်များ ဆွေးနွေးကြလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ရကြောင်း အက်စ်ဝပ်သီ က ဆိုသည်။

ပြည်သူများ၏ တရားသော စစ် မုချ အောင်ရမည်!!!