ဗလာဒီမာ ပူတင်သည် ၎င်းစီးနင်းလိုက်ပါလာသော လေယာဉ်ကြီး ပေါ်မှ ကော်ဇော်နီ ခင်းထားသော လေယာဉ် ပြေးလမ်း ပေါ်သို့ ခြေချ လိုက်ချိန်တွင်တော့ ၎င်း၏ အလာ့စကား ခရီးစဉ်သည် အောင်ပွဲ တရပ် အသွင်သို့ ကူးပြောင်းသွားခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ အိမ်ရှင်ဖြစ်သူ ဒေါ်နယ် ထရမ့်မှ လက်ခုပ်လက်ဝါး တီး၍ ကြိုဆိုခဲ့သည်။
ရုရှား နှင့် အမေရိကန် သမ္မတ နှစ်ဦး ယူကရိန်း စစ်ပွဲ စတင်ပြီး ပထမ ဆုံးအကြိမ် မျက်နှာခြင်းဆိုင် တွေ့ဆုံခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်ပြီး နာရီ အတန်ကြာ ဆွေးနွေးခဲ့သည့် တိုင် မယ်မယ်ရရ ကြေညာ နိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိ၊ အန်ခ်ရစ် ရှိ အဲလ်မင်ဒေါ့ဖ်-ရစ်ချတ်ဆန် စစ်စခန်းသည် ပူတင်အား အနောက်အုပ်စု၏ အပယ်ခံဘဝ မှ အမေရိကန် မြေပေါ်ရောက် ဂုဏ်သရေရှိ ဧည်သည်တော် တဦး အဖြစ် ပြောင်းလဲ ပေးခဲ့လေပြီ။
"မပြေလည်သေးသရွေ့ အပေးအယူ ဆိုတာ မဖြစ်သေးဘူး" ဟု ထရမ့်က မျက်နှာမသာမယာနှင့် ပြောလာသည်။ ကျုပ်တို့ သဘောတူခဲ့တဲ့ အချက်တွေက အများကြီး ဟုလည်း ဆိုသည်။ သို့သော်လည်း ထိုအထဲတွင် အဓိက ပြဿနာ ဖြစ်နေသည့် ယူကရိန်း စစ်ပွဲ ရပ်တန့်သွားရေးတော့ မပါဝင်ခဲ့ပေ။
ထို့အတွက် ယူကရိန်း နှင့် ဥရောပ ခေါင်းဆောင်များ စိတ်သက်သာရာ ရသွားကြမည်ကတော့ အမှန်ပင် ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့အားလုံးက ယူကရိန်းကို သင်းကွပ်ပစ်ရန် ပူတင်၏ တောင်းဆိုချက်အား ထရမ့်က လိုက်လျောလိုက်မည့် အရေး ရင်တမမ နှင့် ဖြစ်နေကြသည်။ ထရမ့် နှုတ်မှလည်း ယခင်က ပြောခဲ့သည့် နယ်မြေ နှင့် အလဲအထပ် လုပ်ရေး စကား တလုံးမှ ထပ်ထွက်မလာခဲ့။
ခေါင်းဆောင် နှစ်ဦးစလုံးက သတင်းထောက်များကို မေးမြန်းခွင့် မပြုခဲ့ကြ။ ထရမ့်က ဆွေးနွေးပွဲ မတိုင်မီ ၎င်း ပြောထားခဲ့သည့် အကယ်၍ ရုရှားဖက်မှ ပဋိပက္ခ ကို အဆုံးမသတ်ခဲ့လျင် "လွန်စွာ ဆိုးဝါးသော အကျိုးဆက်များ" ခံရလိမ့်မည် ဆိုသည် အပေါ် သေချာပေါက် မေးခွန်းထုတ်လာကြတော့မည်ကို သိနေသောကြောင့်လည်း ဖြစ်သည်။
ထရမ့်က လေယာဉ် မဆိုက်မီကလေးတွင်ပင် "အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး ပုံစံ တမျိုးမျိုး မရဘဲ ပြန်ခဲ့ရမယ် ဆိုရင်တော့ ကျုပ် အနေနဲ့ စိတ်ချမ်းသာမှာ မဟုတ်ဘူး" ဟု Fox News သို့ ပြောထားခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ ထရမ့် ပြောခဲ့သည့် ဇလန်စကီး အပါအတင် ခေါင်းဆောင်သုံးဦး တွေ့ဆုံရေး နှင့် ပူတင် ပြောထားသည့် နျူကလီယား လက်နက် ထိန်းချုပ်ရေး ဆိုသည်များလည်း အရိပ်အယောင်မျှပင် ထွက်မလာခဲ့ပေ။ စီးပွားရေး အခွင့်အလန်းများ အကြောင်း ပြောခဲ့ကြသည် ဆိုသော်လည်း မယ်မယ်ရရ ဟူ၍ တခုတလေမျှပင် ထွက်ပေါ်မလာခဲ့ပြန်။
သို့သော် ထရမ့်သည် အရောင်းသမား ပီသစွာပင် ပူတင် အထင်ကြီးသွားအောင် ဂရုတစိုက် စီစဉ်ထားခဲ့သည်။ ၎င်းတို့နှစ်ဦး၏ လေယာဉ်များ တစီး နှင့် တစီး နီးကပ်စွာ ရပ်စေခဲ့ပြီး နှစ်ဦးစလုံး တပြိုင်တည်းလိုလို လေယာဉ်ပေါ်မှ ဆင်းလာကာ လှိုက်လှိုက်လှဲလှဲ လက်ဆွဲ နှုတ်ဆက်ကြပြန်သည်။
စင်မြင့်ရှိရာသို့ အတူတွဲ၍ လျှောက်လာချိန်တွင် F-35 တိုက်လေယာဉ် လေးစီး အစောင့် အဖြစ် လိုက်ပါလာသော B-2 ဗုံးကြဲ လေယာဉ်ကြီးသည် အပေါ်မှ ပျံဝဲသွားခဲ့သည်။ မြေပြင်ရှိ F-22 လေးစီးသည် ဂုဏ်ပြုတပ်ဖွဲ့ အသွင် ဝိုင်းရံထားသည်။ ထရမ့်သည် အမေရိကန်၏ စစ်အင်အား ကို ပြသလိုစိတ် ရှိသော်လည်း ၎င်း၏ သံတမန်ရေး ပိုင်း အားနည်းချက်ကိုတော့ ထုတ်ဖေါ်ပြသနိုင်လိုက်သည်။ ရုရှားတို့ အပစ်ရပ်ရန် အကြိမ်ကြိမ် အဖန်ဖန် နောက်ဆုံးရက်များ သတ်မှတ်ပေးနေသော်လည်း ရုရှားတို့ဖက်က ဖုတ်လေသည့် ငပိ မရှိသယောင် လုပ်လာသည့်အခါ ၎င်းဖက်မှ ဘာတခုမျှ မတုန့်ပြန်ခဲ့ပေ။
အမေရိကန်၏ စွမ်းဆောင်ရည် အမြင့်ဆုံး နှင့် စူးစမ်းလိုသူများ မမြင်နိုင်အောင် လျို့ဝှက်ထားသည့် F-22 အား ထုတ်ပြခြင်းသည်လည်း ထူးခြားမှု တခုပင် ဖြစ်သည်။ ဆောင်းပါးရှင်သည် အလာ့စကား လေတပ် အုပ်စုဝင် အဆိုပါ တိုက်လေယာဉ် ကြီးအား ပစိဖိတ် သမုဒ္ဒရာ အလယ်ပိုင်း ဆိုင်ပန် ကျွန်း အနီး တီနီယမ် ကျွန်းငယ်ကလေးတွင် တွေ့ရှိခဲ့ဖူးပြီး ရိုက်ကူးခဲ့သည့် ဓါတ်ပုံ မှန်သမျှ ကို အမေရိကန် လေတပ်၏ ဆင်ဆာ အဖွဲ့သို့ တင်ပြခဲ့ရသည်။
ယခုအခါ တွင် တော့ ပူတင် နှင့် လိုက်ပါလာသူများက ၎င်းတို့ ယာဉ်တန်း ဖြတ်သန်းသွားချိန်တွင် ထို တိုက်လေယာဉ်ကြီးအား အနီးကပ် ကြည့်ရှု ဆန်းစစ်ခွင့် ရသွားခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။
အလာ့စကား အား ရွေးချယ်ခဲ့မှု သည် နှစ်နိုင်ငံ စလုံး အတွက် အမှတ်ရစရာ သင်္ကေတ များ နှင့် ပြည့်နှက်နေသည်။ အလာ့စကား သည် ရုရှားနှင့် ဘာရင်း ရေလက်ကြားသာ ခြားပြီး နီးကပ်နေသည်။ ၁၈၆၇ တွင် ရုရှား ဇာဘုရင်သည် အမေရိကန်အား ဒေါ်လာ ၇.၂ သန်းနှင့် ရောင်းချခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ (တစ်ဧကကို ၂ ဆင့် (cent) ထက်တောင် မပိုသည့် ဈေးနှုန်းနှင့် ဝယ်ယူနိုင်ခဲ့သည်။)
ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ် အတွင်း အမေရိကန် တို့ စစ်ထဲ မဝင်မီ နာဇီ ဂျာမဏီ အား တိုက်ခိုက်နေသော ဆိုဗီယက် ယူနီယံအား Land-Lease စာချုပ် ဖြင့် အငှားချသည် ဆိုကာ အလာ့စကား မှ တဆင့် အရေးပါသော ထောက်ပို့ လမ်းကြောင်းကို ဖွင့်ပေးခဲ့သည်။
ပူတင်သည်လည်း ထိုအကြောင်းများကို ကောင်းစွာ အမှတ်ရနေကြောင်း ပြသလိုဟန်ဖြင့် ကော်ဇော်နီ ပေါ်တွင် ပင် ထရမ့်အား "Good Afternoon, dear neighbour" ဟု ခေါ်ဝေါ် နှုတ်ဆက်ခဲ့သည်။
ပူတင်က ထရမ့် အား ကျေနပ်သွားစေရန် အကယ်၍ များ ၂၀၂၂ တွင် ထရမ့် သမ္မတ ဖြစ်နေခဲ့မည် ဆိုက ယူကရိန်းစစ်ပွဲ ဖြစ်လာစရာ အကြောင်းမရှိဟု ပြောသွားခဲ့သည်။
“ကျွန်တော်တို့ ဒီပဋိပက္ခရဲ့ အဓိကအကြောင်းရင်းအားလုံးကို ဖယ်ရှားပစ်ဖို့ လိုအပ်တယ်” ဟု မစ္စတာ ပူတင်က အခိုင်အမာ ပြောခဲ့သည်။ ပူတင်သည် ယူကရိန်းရဲ့ လွတ်လပ်ရေးနဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာ၊ ဥရောပအဖွဲ့အစည်း များ ဖြစ်သည့် NATO တွင် ပါဝင်ပိုင်ခွင့်ရှိနေခြင်းအား ပဋိပက္ခ၏ အဓိကအကြောင်းရင်းအဖြစ် ယူဆထားသူ ဖြစ်သည်။ ဤသည်ကို ကြည့်မည် ဆိုက ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် လွတ်လပ် ရေးအား ဖျက်သိမ်းပစ်ဖို့ဆိုသည်က စစ်ပွဲကို ရပ်တန့်စေမည့်နည်းလမ်းမျိုး ဖြစ်မလာနိုင်၍ ဆက်ပြီးတိုက်ခိုက်နေရန် လိုအပ်နေသည့် အကြောင်းရင်း ဖြစ်လာသည်။ ထရမ့်ကတော့ ပူတင်၏ အပြောကို ချေပ ပြောဆိုချင်း မရှိခဲ့ပေ။
ပြန်ကာနီးတွင် ပူတင်က အင်္ဂလိပ်လို "Next time in Moscow" ဟု နှုတ်ဆက်သွားသည်။ ထရမ့်က "အဲ့ဒီ အတွက်တော့ ကျုပ်အဖို့ နည်းနည်း လေး တော့ပူစပ်ပူလောင် အဖြစ်ခံရဦးမှာပဲ၊ ဖြစ်လာနိုင်မယ် ထင်ပါတယ်" ဟု ပြန်ပြောခဲ့သည်။
(၂၀၂၅ ဩဂုတ်လ ၁၆ ရက်နေ့ အီကောနော်မစ် မဂ္ဂဇင်းပါ "Donald Trump’s gift to Vladimir Putin" ဆောင်းပါးမှ ကောက်နှုတ် တင်ပြသည်။)