ပြီးခဲ့သည့် အပတ် အတွင်း တရုတ် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ဝမ်ယီ ရောက်မလာမီ တပ်တွင်း အာဏာသိမ်းပွဲ ဖြစ်ပွားနေသည် ဆိုသော ကောလဟသ များ နှင့် ဝမ်ယီ မှ မင်းအောင်လှိုင်အား စောင်းပါးရိပ်ခြေ ပြစ်တင် ကြိမ်းမောင်းသွားခဲ့သည်။

လက်ရှိ စစ်မြေပြင် တွင် အ‌ခြေမလှ ဖြစ်လာနေသည့် အချိန် တွင် ထိုအကြောင်းခြင်းရာ နှစ်ခု အတွက် ခိုင်လုံသော နောက်ခံ အကြောင်းများ ရှိနေသည်ဟု အစချီကာ ဝါရှင်တန် စစ်ကောလိပ်မှ ပါမောက္ခ နှင့် ဂျော့ခ်ျတောင်း တက္ကသိုလ် တွဲဖက် ပါမောက္ခ ‌ဇာကာရီ အဘူဇာက RFA တွင် ယခုလို ရေးသားလာခဲ့သည်။

တော်လှန်ရေး တပ်ပေါင်းစု၏ စစ်ရေး တွင် အသာစီး ရလာမှု သည် စစ်မြေပြင် အနေအထားကို လုံးဝဥသုံ ပြောင်းလဲသွားစေခဲ့သည်။ ထိုအ‌နေအထားမှ စစ်တပ် အဖို့ ပြန်၍ နာလံထူလာနိုင်မည့် အလားအလာများကို တွေ့ရဖို့ ခက်ခဲလာနေသည်။

၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေး စတင်ပြီးချိန်ကစ၍ စစ်စခန်းပေါင်း ၂,၀၀၀ ကျော်ကို လက်လွှတ်ခဲ့ရပြီး အာရက္ခ တပ်တော်သည် ရခိုင် ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း တကြောလုံး နီးပါး ကို သိမ်းယူ ထားပြီး တောင်ပိုင်းကိုလည်း အလျင်အမြန် ထိုးစစ်ဆင်နေရာ ခုခံမှု မဆိုသလောက် သာ ရှိနေသည်။ (နောက်ဆုံးသတင်းအရ မောင်းတော မြို့ ရပ်ကွက် အတော်များများကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပြီဟု သိရသည်)

ကချင်လွတ်လပ်ရေး တပ်တော်သည်လည်း တရုတ်ပြည်ဖက်သို့ ဖြတ်ကျော် ကူးသန်းရာ စခန်း အားလုံးလိုလိုကို ထိန်းချုပ်ထားနိုင်ပြီ ဖြစ်သည်။ ယခုအခါ မြစ်ကြီးနား နှင့် ဗန်းမော် မြို့အစပ်သို့ ချဉ်းကပ်လာနေသည်။ တအောင်း အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်များ နှင့် မြန်မာ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ မဟာမိတ် တပ်တော်သည်လည်း ရှမ်းပြည် မြောက်ပိုင်း ဒေသတခုလုံးကို ထိန်းချုပ်ထားပြီး ဖြစ်သည်။

ပဋိပက္ခ ဖြစ်စဉ်များကို စဉ်ဆက်မပြတ် လေ့လာ စောင့်ကြည့်နေသော အဖွဲ့၏ ခန့်မှန်းချက်အရ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေး နောက်ပိုင်း စစ်တပ်ဖက်မှ အကျ အဆုံး ၆,၀၀၀ ခန့် ရှိနေသည်ဟု သိရသည်။ ကမန်းကတန်း စုဆောင်းလာပြီး လေ့ကျင့်မှု မပြည့်ဝ သော လူသစ်များ သာ ရှေ့တန်းသို့ ရောက်လာကြသည်။

လားရှိုးကို ကာကွယ်ရန် စစ်တပ်သည် အင်အား ၅,၀၀၀ ခန့် စုစည်း နိုင်ခဲ့ပြီး လေကြောင်းပစ်ကူ များ ဖြင့် ထောက်ကူ ပေးနိုင်ခဲ့သော်လည်း လက်လွှတ်ခဲ့ရပြီး တပ်ဖွဲ့ဝင်များ နှင့် မိသားစုဝင်များ စုစုပေါင်း ၅,၀၀၀ ခန့် လက်နက်ချခဲ့ရသည်။

မကြာသေးမီက အမျိုးသား ညီညွတ်ရေး အစိုးရ ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီး ဦးရည်မွန် မှ နိုင်ငံရှိ မြို့ စုစုပေါင်း၏ ၃၀ ရာနှုန်းသည် စစ်တပ်လက်အောက်မှ လွတ်မြောက်လာပြီ ဖြစ်သည်ဟု ထုတ်ဖေါ်ပြောဆိုခဲ့သည်။ ၇၄ မြို့တွင် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေပြီး တနိုင်ငံလုံး ၏ သုံးပုံ တပုံရှိသော မြို အရည် အတွက် ကိုသာ စစ်တပ်မှ အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်ထားနိုင်တော့သည်ဟု သိရသည်။

၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေး စတင်လာချိန်ကစ၍ စစ်တပ်သည် မြေလှန်စနစ် ကျင့်သုံးခဲ့‌ သော်လည်း ဆုံးရှုံးသွားသည့် နယ်မြေများကို ပြန်၍ သိမ်းနိုင်ခဲ့သည် ဆိုသည်က မရှိသလောက် ဖြစ်သည်၊ (ကရင်နီ စစ်မျက်နှာ မှ လွဲ၍)။

ဤနေရာတွင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များ၏ အောင်မြင်မှု များကိုသာ အာရုံစိုက် နေကြပြီး NUG ၏ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး တပ်များ ကိုမူ အလေးပေး ပြောဆိုမှု လျော့နည်းနေသည်။

စတင် ဖွဲ့စည်းလာသည့် ၂၀၂၁ တွင် လက်နက် အင်အား ဟူ၍လည်း မယ်မယ်ရရ မရှိ၊ မြို့ကြီးပြကြီး များ မှ ထွက်ပြေးလာကြသော လူငယ်များ ဖြစ်၍ စစ်မြေပြင် တွင် သေကြေ ကြဖို့သာ ရှိသည်ဟု ထင်ကြေး ပေးခဲ့ကြသည်။

KNLA နှင့် TNLA အဖွဲ့များက စစ်သင်တန်းများ ပေးခဲ့ကြပြီး လက်နက်ခဲယမ်း များအား အတိုင်းအတာတခုအထိ ခွဲဝေပေးခဲ့ကြသည်။ ၂၀၂၂ နှင့်၂၀၂၃ တွင်တော့ NUG သည် လက်နက်များကို မှောင်ခိုဈေးကွက် မှ ဝယ်နိုင်ရန် ရံပုံငွေများ ထောက်ပံ့ပေးလာနိုင်ခဲ့သည်။

နောက်ပိုင်းတွင် ဝယ်ယူရသည်ထက် စစ်‌ မြေပြင် တွင် သိမ်း၍ ရသည့် လက်နက်များက ပိုများ‌‌ နေသည်။ 

PDF များသည် စည်းကပ်သေဝပ်ပြီး ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီ ထူထောင်နိုင်ရန် ဆိုသည့် နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက် အတွက် လွန်စွာမှ စိတ်အား ထက်သန်နေကြသူများ ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့ တတ်ကျွမ်းသော နည်းပညာ များ ဖြင့် အရပ်သုံး ဒရုန်းများကို ERO နှင့် စစ်တပ်ထက် စောလျင်စွာ အသုံးချ နိုင်ခဲ့ကြသည်။

NUG သည် ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးများ တွင် လိမ္မာ ပါးနပ်စွာဖြင့် PDF များအား တိုက်ပွဲ အတွေ့အကြုံ ရင့်ကျက်နေသော ERO တပ်များ၏ လက်အောက်ခံ အဖြစ် ထည့်သွင်း တိုက်ပွဲ ဝင်စေခဲ့သည်။ PDF များသည်လည်း ပြီးခဲ့သည့် နှစ် နှစ် အတွင်း တိုက်စွမ်းရည် များ ထက်မြက်လာပြီး အချို့ဒေသများ တွင် ၎င်းတို့က အဓိက ဦးဆောင် တိုက်ပွဲ ဝင်လာခဲ့သည်။

မန္တလေး PDF သည် ရှမ်းမြောက်‌ဒေသ ရှိ TNLA တို့၏ အောင်မြင်မှုများ မှ ထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

ရှမ်း တောင်တန်းများ ဆီမှ ဧရာဝတီ အရှေ့ဖက်ကမ်းသို့ ရောက်ရှိလာပြီး မန္တလေး မြောက်ဖက် မိုင် ၃၀ အကွာရှိ စဉ့်ကူ မြို့ကို သိမ်းယူ နိုင်ခဲ့သည်။ ယင်းနှင့် အတူ စစ်တပ်၏ ဗန်းမော်ဖက် ထောက်ပို့ လမ်းကြောင်း ၃၁၁ ကို ဖြတ်တောက်နိုင်ခဲ့ခြင်းသည်ကပင် ERO များ နှင့် ဗျူဟာပိုင်း အတူ ညှိနှိုင်း တိုက်ပွဲ ဝင်ခဲ့သည့် သက်သေ သာဓက များပင် ဖြစ်သည်။

မန္တလေး PDF သည် ဆက်လက် တိုက်ပွဲ ဝင်လာရာ ပြီးခဲ့သည့် အပတ်အတွင်း တကောင်းမြို့ကို သိမ်းပိုက် နိုင်ခဲ့သည်။

မြို့များကို သိမ်းပိုက် နိုင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် အဝေးပြေး လမ်း မ ကြီးကို ထိန်းချုပ်လာနိုင်ခဲ့သည်။ လက်နက်ကြီးများ ရရှိနိုင်မည် ဆိုလျှင် ဧရာဝတီ မြစ်ကြောင်း တလျောက် တပ်များ ‌ရွေ့လျားမှု နှင့် ထောက်ပို့ လမ်းကြောင်းကို ပါ ဖြတ်တောက်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။

မန္တလေး အားလည်း ကြို့ကြား ကြို့ကြား တိုက်ခိုက်လာနေပြီ ဖြစ်သည်။ မန္တလေး ၏ အနောက်တောင်ဖက် မိုင် ၆၀ အကွာရှိ မြင်းခြံတွင်လည်း တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလာနေပြီး တောင်သာ တွင် PDF တပ်ရင်း လေးရင်း ပေါင်းစည်း မိလာသည်။

PDF တပ်ရင်း အချို့သည် နွားထိုးကြီး မြို့အား တိုက်ခိုက်လာကြသည်။ စစ်တပ်သည် စစ်ကူ ၂၀၀ ခန့် ပို့ပြီး ပြန်၍ သိမ်းယူခဲ့သည်။ တရုတ် ရေနံပိုက်လိုင်း ကြားစခန်းကို ခေတ္တခဏမျှ ထိန်းချုပ် နိုင်ခဲ့သည်။

PDF သည် ၎င်းတို့၏ အောင်မြင်မှုများကို မြို့ခံလူထုက သောင်းသောင်းဖျဖျ ကြိုဆိုကြသည့် ဗီဒီယို ဖိုင်များဖြင့် ထုတ်လွှင်လာခဲ့သည်။

စစ်ကိုင်း မြို့တောင်ဖက်တွင် တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်လာနေပြီး အရှုံးများနှင့် ရင်ဆိုင်လာရ‌ သော စစ်တပ်သည် ဂမူးရှုးထိုး ဖြစ်လာပြီး လက်နက်ကြီးများ နှင့် ပစ်ခတ်ခြင်း၊ ရွာများကို မီးတင်ရှို့ ဖျက်ဆီးပစ်ခြင်း၊ ဖြတ် လေး ဖြတ် ကျင့်သုံးလာခြင်း များနှင့် လက်တုန့်ပြန်လာခဲ့သည်။ လူထု အား ၎င်းတို့ထံ ဒူးထောက် အညံ့ခံလာစေရန် ရုရှား ပုံစံ လူသူ ကင်းမဲ့သွားသည်အထိ ကြံစည်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုသို့သော အနေအထားများ ဖြစ်ပေါ်နေချိန်တွင် မင်းအောင်လှိုင်သည် ဝမ်ယီအား လက်ခံ တွေ့ဆုံခြင်းဖြင့် ၎င်းကို ဖြုတ်ချ လိုက်ပြီ ဆိုသော ကောလဟသများကို ပြယ်ပျက် သွားစေခဲ့သည်။

တိုက်ပွဲ များ အရေးနိမ့်လာမှု နှင့် ၎င်း၏ တရားခံ ရှာတတ်သော အမူအကျင့်များကြောင့် တပ်တွင်းတွင် အထိတ်တလန့် နှင့် မကျေနပ်မှု များ တိုးပွားလာနေသည်။

၂၀၂၄ ထဲမှာပင် စစ်တိုင်းဌာနချုပ် ၁၄ ခု ရှိသည့် အနက် ၇ ခုတွင် တိုင်းမှုးများ အသစ်လဲလှယ် ခန့်ထားပြီး ဖြစ်သည်။ အရှေ့မြောက်တိုင်းတွင် နှစ်လ အတွင်း တိုင်းမှုး သုံးယောက် ပြောင်းသွားခဲ့သည်။

တြိဂံဒေသ၊ အရှေ့မြောက်နှင့် အလယ်ပိုင်းတိုင်းတို့မှ တပ်မှုးများ၊ လက်ထောက်အများအပြား ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။၂၀၂၂ ဇန်နဝါရီ လမှ စ၍ လက်ရှိရာထူး တွင် မြဲနေသည့် တိုင်းမှုးဟူ၍ တဦးသာ ကျန်တော့သည်။ စိုးဝင်းကိုပင် ‌ဒီ အတိုင်း မထားတော့ပဲ စစ်ဆင်ရေးများအား ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ ကြီးကြပ်ရန်‌ စေလွှတ်လာခဲ့သည်။

စစ်ကောင်စီသည် ရင်ဆိုင်လာနေရသော အရှုံးများ ကြောင့် အပြစ်ပုံချရမည့် တရားခံများ တိုး၍ ရှာလာနေမှု များကြောင့် ၎င်းတို့ အရှုံးသည် ပို၍ပင် တန်ဖိုးကြီးကြီး ပေးဆပ်လာရသည်။

တပ်တွင်း တွင် အတိုက်အခံ များ များပြားလာခြင်း၊ ဘဏ္ဍာရေး နှင့် ထောက်ပို့ ပိုင်းများတွင် အခက်အခဲများ ရှိလာနေခြင်း တို့ကြောင့် မည်သည့် နည်းနှင့်မျှ တန်ပြန် ထိုးစစ်ဆင်နွှဲ ဖို့ ဆိုသည်က ဖြစ်မလာ နိုင်တော့မည့် အပြင် ဖြစ်လာမည် ဆိုကလည်း အရှုံးများ နှင့်သာ ရင်ဆိုင်ရတော့မည် ဖြစ်သည်ဟု ရေးသားထားသည်။

မင်းအောင်လှိုင်သည် သမ္မတ ဖြစ်ရေးကိုယ်သာ ယတြာချေ ဆု‌ တောင်း ခဲ့သော်လည်း သမ္မတ တယောက်တွင် ရှိသင့်ရှိထိုက်သည့် ခေါင်းဆောင်မှု အရည်အသွေးများ ရရှိလာရန်ကိုမူ ဆုတောင်းရန် မေ့ လျော့‌ နေခဲ့သည်။

ပြည်သူတို့၏ ခုခံတွန်းလှန်စစ် မုချ အောင်ရမည်!!!