အေမရိကန္သည္ ဂ်ပန္လုိ ျဖစ္လာႏူိင္ေျခ
ရွိသေလာ
၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ေတာ့ အားလုံးသိျပီး ျဖစ္
သည့္အတုိင္း ဒုတိယ ကမၻာစစ္အျပီးေနာက္
ဆယ္တၾကိမ္ေျမာက္ႏွင့္ အဆုိး၀ါးဆုံး စီးပြား
ေရး က်ဆင္းမူၾကီး ႏွင့္ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရသည္။
၂၀၀၉ တြင္ ျပန္လည္ ေခါင္းေထာင္လာႏူိင္
ခဲ့ေသာ္လည္း တုန္တုန္ခ်ိခ်ိ ႏွင့္ ျဖစ္ေနေသး
သည္။ ယခင္ စီးပြားေရး က်ဆင္းခဲ့ရသည့္
ႏွစ္မ်ား ျဖစ္ေသာ ၁၉၇၃, ၁၉၇၅, ၁၉၈၁ ႏွင့္
၁၉၈၂ မ်ား ႏွင့္ စာလ်င္ အလုပ္လက္မဲ့ႏူန္း
သည္ ေႏွးေကြးလွေသာ ႏူန္းျဖင့္ က်ဆင္းလာ
ခဲ့သည္။ ေငြေၾကးေဖါင္းပြသည့္ တန္ဖုိးကုိ
ဖယ္၍ တြက္ခ်က္ၾကည့္မည္ဆုိက ၂၀၁၁
တြင္ အေမရိကန္ အိမ္ေထာင္စု တစု ၀င္ေငြသည္
ျပီးခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္ တခုကထက္ က်ဆင္း
လာခဲ့သည္ကုိ ေတြ႕ရမည္ ျဖစ္သည္။ အေမ
ရိကန္၏ စီးပြားေရး အလားအလာမ်ား အေပၚ
အဆုိးျမင္မူမ်ားက ပ်ံ႕ႏွံ႔လာေနသည္။
စစ္တမ္းတခုတြင္ ႏွစ္ဆယ္တစ္ရာစုသည္
အေမရိကန္တုိ႔ အတြက္ မဟုတ္ပဲ တရုတ္တုိ႔
၏ ရာစုႏွစ္ ျဖစ္လာလိမ့္မည္ဟု အေမရိကန္
ႏူိင္ငံသား အမ်ားစုက ေျဖဆုိခဲ့ၾကသည္။
ထုိကဲ့သုိ႔ အဆုိးျမင္မူမ်ားက တကယ္တမ္း
ျဖစ္လာသင့္သေလာ ဟူ၍ ေမးခြန္းထြက္ေပၚ
လာခဲ့ရသည္။ လက္ရိွတြင္ တရုတ္၏ လူတဦး
ခ်င္း ၀င္ေငြသည္ အေမရိကန္ တေယာက္၏
ဆယ္ပုံတပုံ ခန္႔သာ ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္။ သုိ႔
ေသာ္လည္း အေမရိကန္ထက္ ေလးဆခန္႔
လူဦးေရ မ်ားျပားေနမူေတာ့ ရွိေနေပသည္။
စီးပြားေရး ပမာဏကလည္း အေမရိကန္၏
တ၀က္မ်ေလာက္သာ ရွိေပေသးသည္။
အကယ္၍ တရုတ္၏ လူတဦးခ်င္း၀င္ေငြသည္
သာ အေမရိကန္၏ ေလးပုံတပုံထက္ ေက်ာ္
လြန္သြားခဲ့မည္ဆုိလ်င္ စီးပြားေရး ပမာဏ
သည္လည္း အေမရိကန္ထက္ ၾကီးထြားလာ
မည္သာ ျဖစ္သည္။ တရုတ္ျပည္ရွိ ကုန္ထုတ္
လုပ္မႈသည္ လ်င္ျမန္စြာ တုိးျမင့္လာေနျပီး ေငြ
တန္ဖုိးသည္လည္း ေဒၚလာကုိ အမွီလုိက္လာ
ေနခဲ့သည္။ ယခု ဆယ္စုႏွစ္ အကုန္ပုိင္းတြင္
တန္ဖုိးျခင္း တူညီလာႏူိင္သည္ဟု ခန္႔မွန္းေန
ၾကသည္။ ဤသည္ကုိ ၾကည့္၍ အေမရိကန္
ဆုတ္ယုတ္လာေနသည့္ လကၡဏေတာ့
မေတြ႔ရေသးေပ။ သုိ႔ေသာ္ တရုတ္ျပည္က
၎တုိ႔အခ်ိန္ကာလၾကာျမင့္စြာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံ
ခဲ့ေသာ ပညာေရး၊ ျမဳိ႔ျပဖြံ႔ျဖဳိးေရး ႏွင့္ စက္မူ
လုပ္ငန္းမ်ား၏ အသီးအပြင့္မ်ား စတင္ခံစား
လာေနရျပီး ဆင္းရဲသည့္ ႏူိင္ငံအဆင့္မွ လူ
လတ္တန္းစား ႏူိင္ငံ အဆင့္သုိ႔ တက္လွမ္း
လာခဲ့ျပီ ျဖစ္ေပသည္။ မကၠဆီကုိလုိ ႏူိင္ငံ
အေတာ္မ်ားမ်ားက တရုတ္လုိ လုပ္ခဲ့ၾကသည္
မွာ မွန္ေသာ္လည္း ခ်မ္းသာသည့္ အဆင့္
မေရာက္မီ အေၾကာင္းအမ် ဳိးမ် ဳိး ေၾကာင့္ ျပဳိလဲ
သြားခဲ့ၾကရသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ အျဖစ္မ် ဳိး
မေရာက္ေစဖုိ႔ တရုတ္သည္ သိမ္ေမြ႔စြာ
အသြင္ကူးေျပာင္းလာႏူိင္ခဲ့သည္။ ပုိ႔ကုန္မ်ား၊
ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမူမ်ား ႏွင့္ စက္မူ ကုန္ထုတ္လုပ္
ငန္းမ်ားမွ တဆင့္ စီးပြားေရး ၾကီးထြားလာ
ခဲ့ျပီးေနာက္ ယခုအခါ ၀န္ေဆာင္မူ လုပ္ငန္း
မ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္း ၀ယ္ယူသုံးစဲြႏူိင္မည့္ဖက္
သုိ႔ အမွီျပဳလာေနသည္။ သုိ႔ေသာ္ ထုိက႑
ႏွစ္ခုကုိ အစုိးရမွ အလြယ္တကူ လုိရာသုိ႔
ပဲ့ကုိင္ႏူိင္စြမ္းေတာ့ ရွိလိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။
သုိ႔ဆုိက အေမရိကားေကာ မည္သုိ႔ အေန
အထား ရွိေနေပသနည္း။ အမ်ဳိးသမီးမ်ားက
ကေလးကုိ ယခင္ကလုိ အလြန္အကၩံ ယူျခင္း
မလုပ္ၾကေတာ့သည့္အျပင္ ဒုတိယ ကမၻာ
စစ္ ေနာက္ပုိင္း အေမရိကန္ ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာ
လာသည္ႏွင့္အမ် စံခ်ိနိတင္ ေမြးဖြားလာခဲ့
ေသာ baby boomers မ်ားသည္လည္း
အလုပ္မွ အနားယူခ်ိိ္န္ ေရာက္လာခဲ့ၾကျပီ
ျဖစ္သည္။ ထုိ႔အတြက္ လူဦးေရ ႏွင့္ အလုပ္
လုပ္ႏူိင္ေသာ အင္အားမ်ားသည္ ပုိ၍ ေႏွး
ေကြးစြာ တုိးျမင့္လာဖုိ႔ ရွိေနသည္။ သုိ႔ေသာ္
လည္း အေမရိကန္သည္ မိခင္မ်ား ကေလး
ေမြးဖြားႏူန္းသည္ သိသိသာသာ ျမင့္မားလ်က္
ရွိေနဆဲ ျဖစ္ျပီး ေရႊ႕ေျပာင္း၀င္ေရာက္လာသူ
မ်ားအားလည္း လက္ခံလ်က္ ရွိေနဆဲ ျဖစ္၍
လာမည့္ ႏွစ္မ်ားစြာ အတြင္း အျခား ဖြံ႔ျဖဳိးျပီး
ႏူိင္ငံမ်ားႏွင့္ ႏူိင္းစာလ်င္ လူဦး
ေရ လ်င္ျမန္စြာ တုိးတက္လာမည္ က ေသခ်ာ
သေလာက္ ရွိေနသည္။
တကယ္တမ္း ေမးခြန္းထုတ္ဖုိ့႔ ရွိေနသည္က
အေမရိကန္သည္ အုိုိင္ဒီယာ အသစ္မ်ား
ဆက္လက္ ထြက္ေပၚဖုိ ရွိမရွိ ႏွင့္ ထုိအုိင္ဒီယာမ်ား
အေပၚ ရင္းႏွီး ျမဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ဖုိ႔ ရွိမရွိ ဆုိ
သည္ပင္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၀ ေနာက္ပုိင္း
နည္းပညာ တုိးတက္မူၾကီး အျဖစ္ အင္တာ
နက္ ေပၚေပါက္လာျခင္းႏွင့္အတူ လုပ္ငန္း
၀က္ဆုိဒ္မ်ားလည္း အလ်ဳိ လ် ဳိ ထြက္ေပၚလာ
ခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ၂၀၀၈ အိမ္ျခံေျမ ေစ်း
ကြက္ ဗူးေဗာင္းၾကီး မထင္မွတ္ပဲ ေဗါင္းကနဲ
ေပါက္ကြဲသြားမႈ ႏွင့္ အတူ အိမ္အေျမာက္
အျမား လူသူ ကင္းမဲ့ကုန္ျပီး ဘဏ္မ်ားအဖုိ႔
လည္း ထုတ္ေခ်းေငြမ်ား ဆုံးရႈံးသြားခဲ့ရသည္။
ရလာဒ္အျဖစ္ လုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္လုိသူမ်ား
အား ဘဏ္မ်ားမွ ေငြထုတ္မေခ်းႏူိင္ေတာ့
သည့္ အျဖစ္ ေရာက္သြားခဲ့ရသည္။
၂၀၁၂ ေရာက္လာသည့္ အခါတြင္ေတာ့
ဘရာဇီး ႏွင့္ တရုတ္ အစုိးရမ်ားထက္ အေမရိ
ကန္တုိ႔သည္ ေစ်းကြက္ အေပၚ ယုံၾကည္မႈ ေလ်ာ့
နည္းလာၾကသည္။ က်န္းမာေရး ေစာင့္
ေရွာက္မႈ၊ ပါတ္၀န္းက်င္ ထိမ္းသိမ္းေရး၊
ဘ႑ာေရး အစရွိသည္တုိ႔တြင္ စည္းမ်ဥ္း
စည္းကမ္းမ်ား ပုိမုိ တင္းက်ပ္လာခဲ့သည္။
သုိ႔ေသာ္ အေမရိကန္ ေမာ္ဒယ္ကေတာ့ ပ်က္
ယြင္းသြားခဲ့ျခင္း မရွိေသးေပ။ လုပ္ငန္းမ်ား
အသစ္ တီထြင္ျပီး အေဟာင္းကုိ ဖ်က္ဆီးျပစ္
ခဲ့ၾကသည့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအား
အျခားႏူိင္ငံမ်ားထက္ စာလ်င္
အေမရီကားသည္ ယခင္ကထက္ ပုိ၍ ေႏြး
ေထြးစြာ လက္ကမ္းလာခဲ့ၾကသည္။ လက္ရွိ
စီးပြားေရး အစဥ္အလာ ကုိ ရုိက္ခ် ဳိး ဖ်က္ဆီး
ျပစ္ခဲ့ၾကသည့္ အေမဇုံ၊ ဂူဂဲလ္ ႏွင့္ ေဖ့စ္ဘုတ္
တုိ႔သည္ အေမရိကန္တြင္ ေမြးဖြားၾကီးျပင္း
လာခဲ့သူမ်ား ပင္ မဟုတ္ပါလား။ သုိ႔ေသာ္
ဘဏ္လုပ္ငန္း ပုိင္းကုိေတာ့ အေမရိကန္တုိ႔
အစာမေၾက ျဖစ္ေနၾကဆဲပင္။ သုိ႔ေသာ္ စီးပြားေရး
လုပ္ငန္းမ်ား လြတ္လပ္စြာ ရွုင္သန္
ႏူိင္ေရးကုိေတာ့ ႏွစ္ျခဳိက္ေနဆဲပင္ ျဖစ္သည္။
အေမရိကန္ စီးပြားေရး က်ဆင္းမူၾကီး၏
အနက္ရူိင္းဆုံး အခ်ိန္ ျဖစ္သည့္ ၂၀၀၉ ဧျပီ
လတြင္ Pew research center မွ
ေကာက္ယူခဲ့ေသာ စစ္တမ္းအရ အေမရိကန္
၉၀% က အလုပ္ၾကဳိးစားျပီး ခ်မ္းသာၾကြယ္၀
လာၾကသူမ်ားကုိ အားက်လ်က္ ရွိေၾကာင္း
ေျဖဆုိခဲ့ၾကသည္။ ထုိ႔အျပင္ အေမရိကန္၏
တရားေရးစနစ္ ႏွင့္ ဒီမုိကေရစီ အစဥ္အလာ
မ်ားသည္လည္း အရာမယြင္း က်န္ေနဆဲ ျဖစ္
ေၾကာင္း အေကာင္းဖက္မွ ရႈ႕ျမင္သူမ်ားက
ေထာက္ျပခဲ့ၾကျပန္သည္။ ေပၚျပဴ လစ္သမား
မ်ား၏ ေဒါသေၾကာင့္ Tea Party ႏွင့္
Occupy Wall Street လႈပ္ရွားမူမ်ားေတာ့
ထြက္ေပၚလာခဲ့ရသည္။
အေမရိကန္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း
လြတ္လပ္စြာ လုပ္ငန္းမ်ား ရွင္သန္ၾကီးထြား
ခြင့္ Free Enterprise ကုိ ယုံၾကည္ေနၾကဆဲ
ျဖစ္သည္။ ေငြေၾကး အၾကီးအက်ယ္ ဆုံးရႈံး
သြားခဲ့ရေသာ ဘဏ္ၾကီး ၉ ခုကုိ တာ၀န္ယူ
လုပ္ကုိင္ခဲ့ျပီး သုံးႏွစ္အတြင္းမွာပင္ ဘ႑ာ
ေရး ၀န္ၾကီးဌာနသည္ အားလုံးကုိ ပုဂၢလိက
သုိ႔ ျပန္လည္ ေရာင္းခ်ေပးခဲ့သည္။ အစုိးရမွ
လည္း GM ကားလုပ္ငန္း ကုိ ေငြေၾကး ပံ့ပုိး
ေပးခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ထုိကဲ့သုိ႔ အစုိးရ၏
အကူအညီရရန္ GM အေနျဖင့္ ေဒ၀ါလီ ခံခဲ့
ရျပီး အလုပ္သမား အင္အား၏ ၃၀% ကုိ
ေလ်ာ့ခ် ေပးခဲ့ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ ျပင္သစ္
အစုိးရသည္ အေမရိကန္လုိ မဟုတ္ပဲ
Peugeot ႏွင့္ Renault တုိ႔ကုိ အလုပ္သမား
အင္အား လက္ရွိ အတုိင္း ထိမ္းထားပါမည္
ဟူေသာ ကတိျဖင့္ ေငြထုတ္ေပးခဲ့သည္။
၂၀၁၁ တြင္ေတာ့ GM သည္ စံခ်ိန္တင္
ေအာင္ အျမတ္အစြန္းမ်ား ရရွိလာခဲ့သည္။
အုိးအိမ္ ဗူေဗာင္းၾကီး ေပါက္သြားသျဖင့္
ဆုံးရႈံးသြားေသာ ေၾကြးျမီမ်ားကုိ ဘ႑ာေရး
စနစ္ျဖင့္ ကယ္မႏူိင္မည္ဆုိလ်င္ ရင္းႏွီး
ျမဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျပန္ေပၚလာႏူိင္ျပီး ကုန္ထုတ္လုပ္
မႈသည္ တႏွစ္ ၁.၅% မွ ၂% အထိ တုိးတက္
လာႏူိင္ဖြယ္ ရွိေပသည္။ ယင္းႏွင့္အတူ
အလုပ္သမား အင္အားသည္လည္း ၀.၇၅%
ခန္႔ တုိးလာဖြယ္ ရွိျပီး ေရရွည္တြင္ ၂.၂၅% မွ
၂.၇၅% အထိ ေရာက္လာဖြယ္ ရွိသည္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အဖုိ႔ကား အရင္
ကလုိ ေတာ့ ၾကြယ္၀မူမ်ားႏွင့္ ျပည့္ႏွက္ေန
သည့္ ႏူို္င္ငံ ျပန္ျဖစ္လာႏူိင္ဖြယ္ မရွိေတာ့ေပ။
သုိ႔ေသာ္ ပုိကာစကားႏွင့္ ေျပာလ်င္ ရမ္း
အျဖစ္ေတာ့ ရွိေနႏူိင္ဆဲ ပင္ ျဖစ္သည္။
အခန္း (၁) မွတ္စု အက်ဥ္း
ေရရွည္ စီးပြားေရး ဖြံ႔ျဖဳိးတုိးတက္ရန္ လူဦး
ေရ ႏွင့္ ကုန္ထုတ္လုပ္ႏူိင္မႈ အေပၚ မူတည္
ေနသည္။ ၾကီးထြားလာေနေသာ လူဦးေရ
ေၾကာင့္ အနာဂါတ္တြင္ အလုပ္သမားမ်ား
အလ်ံပါယ္ ရႏူိင္သည္။ ထုိအလုပ္သမားမ်ား
ကုန္ထုတ္လုပ္အား ေကာင္းလာသည္ႏွင့္
အမ် ပုိ၍ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀လာၾကမည္။ ကုန္
ထုတ္လုပ္မႈ ကုိ ျမွင့္တင္ႏူိင္ရန္ ေငြပင္ေငြရင္း
ႏွင့္ အုိင္ဒီယာ မ်ား ရင္းႏွီး ျမဳပ္ႏွံဖုိ႔ လုိသည္။
အုိင္ဒီယာသည္ အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ ရွိျပီး
သား ေငြပင္ေငြရင္းတုိ႔ကုိ အသြင္သစ္ျဖင့္
ျပန္လည္ ေပါင္းစပ္ေပးႏူိင္ျပီး ကုန္ပစၥည္း
အသစ္အဆန္းမ်ား ထြက္ရွိလာမည္ ျဖစ္သည္
သုိ႔မဟုတ္ ရွိျပီးသား ကုန္ပစၥည္းမ်ားကုိ ေစ်း
ႏူန္းခ် ဳိသာစြာ ျဖင့္ ၀ယ္ယူလာႏူိင္မည္ ျဖစ္
သည္။ ယွဥ္ျပဳိင္မူမ်ားေၾကာင့္ ႏူိင္ငံမ်ား ႏွင့္
ကုမၸဏီမ်ားသည္ အျခားလူမ်ား၏ အုိင္ဒီယာ
မ်ားကုိ မျဖစ္မေန ပုံတူ ကူးခ်လာေနရသည္
ႏွင့္အမ် အသစ္အဆန္းမ်ားကုိလည္း အျမဲလုိ
တီထြင္ၾကံဆလာမည္လည္း ျဖစ္ေပသည္။
ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမူ ႏွင့္ အုိင္ဒီယာ ႏွစ္ခုစလုံးအား
ရွင္သန္ႏူိင္ေအာင္ ေျမေတာင္ေျမွာက္ေပးဖုိ႔
လည္း လုိသည္။ သန္႔ ရွင္းေသာ အစုိးရႏွင့္
စိတ္ခ်ယုံၾကည္ရေသာ ဥပေဒမ်ား သည္ ရင္း
ႏွီးျမဳပ္ႏွံျခင္လာေအာင္ ေသြးေဆာင္ႏူိင္ယုံ
သာမက တီထြင္ ၾကံဆလုိသူမ်ားလည္း
မိမိတုိ႔ ၾကဳိးစားခဲ့မူ ႏွင့္ ထုိက္တန္သည့္ အျမတ္
အစြန္းမ်ား ၾကိမ္းေသေပါက္ ရႏူိင္သည္ဆုိကာ
စြန္႔စားလုပ္ကုိင္ လုိစိတ္မ်ားလည္း ျဖစ္ေပၚ
လာႏူိင္ေပသည္။ ပညာေရးတြင္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံ
ပါက အလုပ္သမားမ်ားသည္ ေပၚေပါက္လာ
ေနသည့္ ေနာက္ဆုံးေပၚ အုိင္ဒီယာမ်ားကုိ
အက် ဳိးရွိစြာ အသုံးခ်ႏူိင္ၾကမည္လည္း ျဖစ္ေပ
သည္။ လြတ္လပ္ေသာ ေစ်းကြက္စနစ္သည္
ေသအံ့မူးမူး ႏွင့္ အက် ဳိး မျဖစ္ထြန္း
ေတာ့သည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ဖယ္ရွားကာ
ေငြပင္ေငြရင္းမ်ားႏွင့္ အလုပ္သမားမ်ားကုိ
ဆဲြေဆာင္ႏူိင္သည့္ လုပ္ငန္း အသစ္မ်ား
ေပၚထြန္းေအာင္ လမ္းခင္းေပးႏူို္င္ေပသည္။