၁၉၈၉ တော်လှန်ရေးများ (၄)
ဟာဗယ်သည် သူ၏ ဆန့်ကျင် ကွဲပြားသော အမြင်များ ဖြင့် တော်လှန်ရေး အင်အားကို ချဲ့ထွင်လာနေချိန်တွင် ပိုလန်ရှိ ကက်သိုလစ် ဘုန်းတော်ကြီး များသည်လည်း လူ့အခွင့်အရေး နှင့် ပတ်သက်၍ သူတို့ ခံယူထားသည့် အမြင်များကို ဖေါ်ထုတ်လာခဲ့ကြသည်။ ထိုသို့ ဖြစ်လာကြခြင်းမှာလည်း သူတို့ထဲမှ ကာရိုးလ် ဗိုတေဝါ အား ၁၉၇၈ တွင် ဒုတိယမြောက် ဂျွန်ပေါလ် ဘွဲ့ခံ သာသနာပိုင် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး အဖြစ် တင်မြှောက်ခဲ့၍ မျိုးချစ်စိတ်ဓါတ် များ၊ နိုင်ငံ အတွက် ဂုဏ်ယူလိုစိတ်များ ရှင်သန် နိုးကြား လာကြခြင်း ကြောင့် ဖြစ်သည်။
ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးသည် ၁၉၇၉ ဇွန်လတွင် ပိုလန်သို့ တရားဝင် အလည်အပတ် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ ကွန်မြူနစ် နိုင်ငံ တနိုင်ငံသို့ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ၏ ပထမဆုံး ခရီးစဉ်လည်း ဖြစ်သည်။
ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးအား လာရောက်ဖူးမျှော်ကြသည့် သန်းပေါင်းများစွာသော လူထု ရှေ့တွင် သူ၏ မွေးရပ်မြေ အပါအဝင် အရှေ့ ဥရောပ တခွင်အတွက် လူ့အခွင့်အရေးကို ရှေ့တန်းတင် ပြောဆိုလာခဲ့သည်။ သူ၏ တရားထဲတွင် လူတဦးချင်းစီ အနေဖြင့် မိမိတို့၏ အသိဉာဏ် အမျှော်အမြင်၊ ယုံကြည်ချက်ကို လွတ်လပ်စွာ ထားရှိပိုင်ခွင့်၊ လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖေါ်ပြောဆိုခွင့် ဆိုသည့် အခြေခံ လူ့အခွင့်အရေးများ ပိုင်ဆိုင်သင့်သည်ဟု ထုတ်ဖေါ်ပြောဆိုသွားခဲ့သည်။ ဂျွန်ပေါလ်သည် ထိုအချိန်က ပိုလန် နိုင်ငံသားများ အချင်းချင်း လက်ကုပ် တီးတိုး ဆွေးနွေးနေသည့် အကြောင်းချင်းရာများကို လူသိရှင်ကြား ပြောဆိုလိုက်ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။
ဗားကလပ် ဟာဗယ်သည် "အာဏာလက်မဲ့ တို့၏ အာဏာ" ဆိုသည်ကို ထုတ်ဖေါ်ပြောဆိုလာချိန်တွင် ပုပ်၏ စကားများသည် ကွန်မြူနစ် ပါတီများ လက်ဝါးကြီး အုပ်ထားသော နိုင်ငံရေး ဝါဒဖြန့်ချက်များကို ရိုက်ချိုးပစ်လိုက်ခြင်းလည်း ဖြစ်ပေသည်။ ဒုတိယမြောက် ဂျွန်ပေါလ်၏ အဓိက ပြောလိုသည့် အချက်သည် ပိုလန်နိုင်ငံများအား မကြောက်ရွံ့ကြရန် ဖြစ်သည်ဟု ပိုလန် အရာရှိတဦးက နောက်ပိုင်းတွင် သုံးသပ်ပြခဲ့သည်။
ထိုအချိန်တွင် ပိုလန် စီးပွားရေးသည် တိုးတက်ခြင်း မရှိတော့ပဲ တန့်နေပြီး ပြည်ပကြွေးမြီများလည်း များပြားလာနေပြီ ဖြစ်သည်၊ နောက်တနှစ်တွင် အခြေအနေများက ပို၍ပင် ဆိုးလာခဲ့သည်။ ဤသို့ဖြင့် ၁၉၈၀ နွေရာသီ တွင် အစိုးရသည် သားဈေး ငါးဈေးကို အကြီးအကျယ် မြှင့်တင်လာခဲ့သည်။ ယင်း အပေါ် တနိုင်ငံလုံးက အပြင်းအထန် တုန့်ပြန်လာခဲ့ကြ ပေတော့သည်။
ပိုလန် နိုင်ငံသားများသည် ဈေးနှုန်းများ လျော့ချရန် သပိတ်မှောက်လာကြသည်။ ဩဂုတ်လ လယ်တွင် ဘောလ်တစ် ပင်လယ် ဆိပ်ကမ်းမြို့ ဖြစ်သည့် ဂဒိုင်းစ် ရှိ လီနင် သင်္ဘောကျင်းတွင် အလုပ်သမား ၁၇,၀၀၀ ကျော်သည် လုပ်ငန်းခွင် ကို ကျောခိုင်းလိုက်ကြသည်။ ၎င်းတို့အား အဆိုပါ သင်္ဘောကျင်းတွင် လျပ်စစ် ဖက်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားဟောင်း တဦး ဖြစ်ခဲ့သည့် လက်ခ်ျ ဝေလက်ဆာ က ဦးဆောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ လက်ခ်ျ ဝေလက်ဆာ သည် ၎င်း၏ နိုင်ငံရေး တက်ကြွ လှုပ်ရှားမှု များကြောင့် ၁၉၇၆ တွင် အလုပ်မှ ထုတ်ပစ်ခံထားရသူ ဖြစ်သည်။
ဆန္ဒပြ သပိတ်သမားများက လုပ်ခနှုန်းထားများ တိုးမြှင့်ပေးရန်၊ လွတ်လပ် အမှီအခို ကင်းသော အလုပ်သမား သမဂ္ဂများ ဖွဲ့စည်းခွင့် ပြုရန် နှင့် အစိုးရ၏ တင်းကျပ်စွာ ဆင်ဆာဖြတ်တောက်နေမှု များကို ဖြေလျော့ပေးရန် တောင်းဆိုလာခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့၏ သပိတ်တိုက်ပွဲသည် အခြား အလုပ်သမား များကို ပါ အတုယူ အားကျစိတ် ဖြစ်ပေါ်လာစေခဲ့သည်။
လကုန်ပိုင်း အရောက်တွင် ပိုလန် တွင် သပိတ်မှောက်သူ အလုပ်သမား အင်အား ၃၅၀,၀၀၀ အထိ ရှိလာခဲ့သည်။ ဤသို့ဖြင့် နဂိုကတည်းက အခြေမခိုင် ဖြစ်လာနေသည့် ပိုလန် စီးပွားရေးသည် ကသောင်းကနင်း ဖြစ်လာခဲ့ရသည်။
အစိုးရ အဖွဲ့သည်လည်း အလုပ်သမားများနှင့် မဆွေးနွေး၍ မဖြစ်တော့သည့် အခြေဆိုက်လာခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ ဩဂုတ်လ၏ နောက်ဆုံးရက်တွင် လက်ခ်ျ ဝေလက်ဆာ နှင့် ပိုလန် ဒုတိယ ဝန်ကြီးချုပ်တို့သည် အလုပ်သမားတို့၏ တောင်းဆိုချက် နီးပါးကို လိုက်လျောသည်ဆို သော သဘောတူညီချက်ကို လက်မှတ်ရေးထိုး နိုင်ခဲ့သည်။
ဤသည်ကို ကြည့်ပြီး ယခင်က အမြင်အားဖြင့် ကြည့်လျှင် ပေကပ်ကပ် နိုင်ပြီး ပြည်သူများ၏ အရေးကို လျစ်လျု ရှု့ထားတတ်သည့် အစိုးရ မျိုးပင်လျှင် လူထု၏ တညီတညွတ်တည်း ဆန့်ကျင်လာမှု အား မည်သို့မျ လျစ်လျု ရှု နိုင်စွမ်း မရှိတော့ဟု သဘောပေါက်လာကြသည်ကို တွေ့ရသည်။
ဆိုဗီယက်တို့၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု အောက်တွင် နှစ်ပေါင်း သုံးဆယ်နီးပါး နေလာခဲ့ရပြီးနောက် ပိုလန် တို့သည် ၎င်းတို့အကြား ကွယ်ပျောက်သွားခဲ့ရသော နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှု များကို ပြန်လည် ရရှိလာခဲ့ကြပြီ ဖြစ်သည်။
ဆိုဗီယက် ခေါင်းဆောင် လီယိုနစ် ဘရက်ဇညက်သည် ပိုလန်တွင် ဆွေးနွေးနေမှုများအား စောင့်ကြည့်နေခဲ့ပြီး ထွက်ပေါ်လာသော သဘောတူညီချက်သည် လက်ရှိ အကျပ်အတည်းကိုလည်း အဆုံးသတ်စေ၊ အန္တရာယ် နောက်ထပ် ပေးမလာနိုင်သည့် ပုံစံမျိုးသာ ရှိစေချင်သည်။
သို့သော် အစိုးရနှင့် သဘောကွဲလွဲသူများကတော့ ၎င်းကဲ့သို့ သဘောထားခြင်း မျိုး မရှိကြပေ။ လွတ်လပ်သော အလုပ်သမား သမဂ္ဂများ ဖွဲ့ခွင့်ရလာသည်နှင့်အမျှ တနိုင်ငံလုံးတွင် အလျိုလျို ဖွဲ့လာကြပေတော့သည်။