အီရန်၏ အစ္စလမ် တော်လှန်ရေး (၅)

ခိုမေနီသည် ရှားဘုရင် အစိုးရနှင့် အပေးအယူလုပ်ပြီး ထောင်မှ ထွက်လာခဲ့သည် ဆိုသည်ကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ ဆက်ပြီးလည်း ၎င်း၏ မူဝါဒများကို တိုက်ခိုက်လာခဲ့သည်။ နောက်ထပ်တကြိမ် ထပ်အဖမ်းခံရ၍ လအတန်ကြာ အကျဉ်းချ ခံရပြီးနောက် ၁၉၆၄ မေလတွင် ခိုမေနီသည် ပြန်လွတ်လာခဲ့ပြန်သည်။

သို့သော် သူ့သည် အကျဉ်းချ ခံရမည့် အရေးအား ကြောက်ရွံ့တုန်လှုပ်ခြင်း အလျင်းမရှိ ဆိုသည်ကို နောက်ပိုင်းတွင် တွေ့လာရသည်။ ထိုနှစ်ထဲတွင် ရှားဘုရင် အစိုးရမှ နိုင်ငံတွင်း ရောက်ရှိနေကြသည့် အမေရိကန် စစ်အကြံပေးများအား အီရန် နိုင်ငံ ဥပဒေများ ဖြင့် အရေးယူခံရခြင်းမှ ကင်းလွတ်ခွင့် ပြုမည်ဟု ကျေညာလာသည့် အခါ ယင်းသည် အီရန် လူထု အား စော်ကားလိုက်ခြင်း ဖြစ်ယုံမက ရှား သည် အမေရိကန်တို့၏ အလုပ်အ‌ကျွေး သက်သက်သာ ဖြစ်သည်ကို ပြသလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု လူသိရှင်ကြား ရှုတ်ချ ပြောဆိုလာသည်။

တဆက်တည်းမှာပင် အယာတိုလာ ခိုမေနီသည် ရှားသည် အမေရိကန် နှင့် ပေါင်း၍ အီရန် ပြည်သူများကို အမေရိကန်ရှိ ခွေးတကောင် အဆင့်အတန်းထက် နိမ့်ကျသော အနေအထား ရောက်အောင် တွန်းပို့လာခဲ့ပြီဟု ပြောခဲ့ပြန်သည်။ အမေရိကန် ထံမှ ချေးငွေများ ရရှိအောင် အီရန်အား ကိုလိုနီ ဘဝ သို့ ရောက်အောင် ဆွဲချခဲ့ပြီ ဖြစ်သည် ဟုလည်း ဆိုသည်။

ခိုမေနီသည် ရှားအား ကမ်းကုန်အောင် စော်ကားလိုက်ပြီ ဖြစ်၍ သူ့အား ၁၉၆၄ နိုဝင်ဘာလ တွင် ပြည်နှင်ဒဏ် ပေးလိုက်သည်။ နိုင်ငံ အပြင်ရောက်သွားလျှင် သူ၏ အရှိန်အဝါသည် ကျဆင်းသွားမည်ဟု မျှော်လင့်၍လည်း ဖြစ်သည်။ ဤသို့ဖြင့် ခိုမေနီသည် ပြည်ပတွင် ဆယ့်ငါးနှစ်မျှ နေထိုင်ခဲ့ရသည်။

ထို့နောက်တွင် ရှားသည် ဆင်ဆာဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းကာ တင်းတင်းကျပ်ကျပ် ကိုင်တွယ်လာခဲ့သည်။ သူ၏ လျို့ဝှက် စစ်ပုလိပ် အဖွဲ့ဖြစ်သော ဆားဗက် ကို အသုံးချကာ အတိုက်အခံများ အသံတိတ်သွားအောင် ဖိနှိပ်လာခဲ့သည်။ ထို့အတွက် လူထု အတွင်း မကျေနပ်မှုများ တစထက် တစ ကြီးထွားလာနေသည်ကို သိနိုင်ခွင့် မရှိ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

၁၉၆၇ တွင် လူထု နှင့် မည်မျှ အထိ ကင်းကွာလာနေသည် ဆိုသည့် သက်သေ အထောက်အထား တခု ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။ ဤသည်ကား စစ်လေယာဉ်များ ဖြင့် တီဟီရန် မြို့ပေါ်သို့ နှင်းဆီပွင့် ၁၇,၅၃၂ ပွင့် ကြဲချခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ ရှားသည် ၎င်း အသက်ရှင်ခဲ့သည့် နေ့ရက် စုစုပေါင်းကို ကိုယ်စားပြုခဲ့သည့် နှင်းဆီပွင့်များပင် ဖြစ်သည်။

ရေနံ ထုတ်လုပ်သော အိုပက် နိုင်ငံများ အဖွဲ့က ရေနံဈေး ကို မြှင့်တင်လာသည့်အခါ အီရန်သည် ချမ်းသာ ကြွယ်ဝလာခဲ့သည်။ ၁၉၇၆ တွင် ရေနံဈေးများ ကျဆင်းလာသည့် အခါတွင်တော့ ဝင်ငွေများ ထိခိုက်လာပြီး အီရန် စီးပွားရေးသည် အကြီးအကျယ် ထိုးနှက်ခံခဲ့ရသည်။ အလုပ်လက်မဲ့ နှုန်း နှင့် ငွေကြေး ဖေါင်းပွမှုများ မြင့်တက်လာခြင်း နှင့်အတူ လူထု အကြား နာကြည်းမှု များလည်း တိုး၍ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့တော့သည်။

ပြည်ပတွင် ရောက်နေသော အယာတိုလာ ခိုမေနီသည် ပြည်တွင်းသို့ စာရွက်စာတမ်းများ လျို့ဝှက်ပေးပို့ပြီး ရှား ဘုရင်သည် ရှီးယိုက် ဘာသာရေး အစဉ်အလာ များ နှင့် ယဉ်ကျေးမှု အမွေ အနှစ်များကို စော်ကားမော်ကား လုပ်နေသည်ဟု ရှုတ်ချ ပြောဆိုလာခဲ့သည်။ သူ၏ အတွေး အခေါ် အယူအဆများကို ကက်ဆက် တိတ်ခွေများ ဖြင့် အသံဖမ်းပြီးလည်း ဖြန့်ချီခဲ့သည်။

ရှား၏ ဘုရားမဲ့ တရားမဲ့ နိုင်ထက်စီးနင်း အုပ်ချုပ်နေမှု နှင့် အနောက်နိုင်ငံများ၏ ကိုလိုနီ ဝါဒ အတွက် လက်ကိုင်တုတ် အဖြစ် လိုလိုလားလား အသုံးချ ခံနေမှု များကိုလည်း တိုက်ခိုက် ပြောဆိုလာခဲ့သည်။ နိုင်ငံတွင်းရှိ အစ္စလမ် ဘာသာရေး ခေါင်းဆောင်များကလည်း ခိုမေနီ ဘက်မှ ထောက်ခံကာ နိုင်ငံ တဝှမ်းရှိ ဗလီကျောင်းတိုက်များ အတွင်း လှုံ့ဆော် ပြောဆိုလာကြသည်။ ဤသို့ဖြင့် နိုင်ငံ အတွင်း မငြိမ်မသက် မှုများ တိုးပွားလာခဲ့သည်။

၁၉၇၇ ခုနှစ် ကုန်ပိုင်းလောက်တွင် အမေရိကန် သမ္မတ ဂျင်မီကာတာ သည် ဆက်ဆံရေး ခိုင်မာသည်ထက် ခိုင်မာလာစေရန် အီရန် သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး "တည်ငြိမ်မှု ရှိသည့် ကျွန်းလေးတကျွန်း" ဟုပင် တင်စား ပြောဆိုလာခဲ့သည်။ သို့သော် သူ၏ ခရီးစဉ် ကြောင့် ရှားဘုရင်သည် အနောက်အုပ်စု၏ ရုပ်သေးသာသာ မျှသာ ဖြစ်သည် ဆိုသော သံသယ ရှိနေမှု များ ပို၍ ကြီးထွားလာအောင် ဖန်တီးပေးလိုက်သလိုဖြစ်သွားခဲ့ရသည်။

အီရန် လူမျိုး အများ အပြားက ခိုမေနီအား သူတို့အတွက် ဘုရားသခင် မှ စေလွှတ်ပေးလိုက်သော အီမန် ကြီး အဖြစ် စတင်ခေါ်ဝေါ်လာခဲ့ကြတော့သည်။ ထို့အတွက် ရှားသည် ခိုမေနီ အား ရှင်းနိုင်မှ ဖြစ်တော့မည်ဟု ခံယူလာခဲ့သည်။

(ရှားဘုရင် မိသားစု အား တွေ့ရစဉ်)