သမိုင်း အဆက်ဆက် တော်လှန်ရေးများ၏ ကောက်ကြောင်းများ(164)

by Hla Soewai - Aug 07 2023

အီရန်၏ အစ္စလမ် တော်လှန်ရေး (၃)

 

ဤသို့ဖြင့် မိုဆာဒက်သည် ၁၉၅၁ ခုနှစ်တွင် ဝန်ကြီးချုပ် အဖြစ် တက်လှမ်းလာခဲ့သည်။ ယင်း နှင့်အတူ ရှားဘုရင် အဖို့ လွန်စွာ ကြီးလေးသော ပြဿနာ များ နှင့် ရုတ်ခြည်း ဆိုသလို ရင်ဆိုင်ရတော့မည့် အနေအထားသို့ ရောက်လာခဲ့ရသည်။ ရဲရဲတောက် အမျိုးသားရေး ဝါဒီ တဦးလည်း ဖြစ်သည့် မိုဆာဒက်သည် နိုင်ငံ၏ ရေနံ အရင်းအမြစ်များအား ဗြိတိသျှ တို့ ထင်သလို ချယ်လှယ်နေမှုများကို အဆုံးသတ် သွားစေရမည်ဟု ကြွေးကျော်လာခဲ့သည်။

 

၁၉၅၁ မေလ တွင် နိုင်ငံ၏ ရေနံ လုပ်ငန်း အဝဝ ကို ပြည်သူပိုင် သိမ်းယူလိုက်သည်။ ၎င်း၏ လုပ်ရပ်အား အီရန် လူထုကြီးက အူလှိုက်သည်းလှိုက် ထောက်ခံ ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ဗြိတိသျှ တို့ဖက်မှ ရေနံ အား ပြည်ပသို့ ထုတ်ရောင်း၍ မရအောင် ပိတ်ဆို့လာသည့် အတွက် တိုင်းပြည် ဘဏ္ဍာကို ခြိမ်းချောက်ခံခဲ့ရသည်။

 

သို့သော် အီရန် ကွန်မြူနစ် ပါတီ ဖြစ်သည့် တူဒေး ၏ ထောက်ခံမှု ဖြင့် အခြေအနေကို ထိန်းထားနိုင်ခဲ့သည်။ တူဒေးသည် မြို့နေ အလုပ်သမား လူတန်းစားများ အကြားတွင် ရေပန်းစားနေသော ပါတီလည်း ဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် အီရန် အောက်လွှတ်တော် (မာဂျလိစ်) ၏ ဥက္ကဌ ဖြစ်သူ ဘာသာရေး ခေါင်းဆောင် အာယာတိုလာ အဘူ ကာဆမ် ကရှနီ၏ ထောက်ခံမှုလည်း ရရှိထားသည်။ သူသည် အီရန်၏ ထိတ်တန်း ဘာသာရေး ခေါင်းဆောင် တဦးလည်း ဖြစ်သည့် အားလျှော်စွာ အမျိုးသားရေး ဝါဒ ကို ရှေတန်းတင် လှုပ်ရှားနေသူ ဖြစ်သည်။ ထို့အတွက်ကြောင့်လည်း ရေနံလုပ်ငန်းများ နှင့် ပတ်သက်နေသော ဗြိတိသျှ အကျိုးစီးပွားကို ရန်ရှာလာသည့် မိုဆာဒက်အား လှိုက်လှိုက်လှဲလှဲ ထောက်ခံခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

 

၁၉၅၃ တွင် မိုဆာဒက် သည် ဖင်မနိုင်ဘဲ ပဲကြီးဟင်းစားသူ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ သူ၏ အာဏာစက်ကို ဖြန့်ကျက် နိုင်ရန် ကြိုးပမ်းရင်း လူထု ထောက်ခံမှု များ လျော့နည်း ကျဆင်းလာခဲ့သည်။ သူသည် အမျိုးသမီးများ မဲပေးခွင့် ရရေး နှင့် အရက်သေစာ သောက်စားမှု ပိတ်ပင်ထားမှုကို ဖယ်ရှားနိုင်ရေး အတွက် လှုပ်ရှားလာခဲ့သဖြင့် ကက်ရှာနီ အပါအဝင် အခြား ဘာသာရေး ခေါင်းဆောင်များ နှင့် ခွာပြဲသွားခဲ့သည်။

 

နွားကွဲလျှင် ကျားကိုက် ဆိုသည့် စကား အတိုင်း မိုဆာဒက် အပေါ် လူထု ထောက်ခံမှု ကျဆင်းလာမှု ကို အခွင့်ကောင်းယူကာ အမေရိကန် နှင့် ဗြိတိန် တို့မှ ၎င်းအား ဖယ်ရှားပြီး အာဏာသိမ်းနိုင်မည့် အခွင့်အလန်းကို ရှာကြံလာခဲ့သည်။

 

ဗြိတိန်သည် ၎င်းတို့၏ ရေနံလုပ်ငန်းများ အား ပြည်သူပိုင် သိမ်းယူခဲ့မှု အပေါ် ရန်ညိုးဖွဲ့နေပြီး အမေရိကန်သည်လည်း ကွန်မြူနစ် များ တန်ခိုး ထွားလာနေမှု အပေါ် စိုးရိမ်မကင်း ဖြစ်နေချိန် နှင့်လည်း တိုက်ဆိုင်နေသည်။

 

ယခင် သမ္မတ ဟောင်းဖြစ်သူ တယ်ဒီ ရုစ်ဘဲလ် မြေး ဖြစ်သူ ကာမစ် ရုစ်ဘဲ ဆိုသည့် တီဟီရန်ရှိ စီအိုင်အေ တာဝန်ခံသည် အာဏာသိမ်း မှု အထမြောက်ရန် စီမံလာသည်။ သူသည် မိုဆာဒက် ဆန့်ကျင်ရေး ဝါဒဖြန့် စာရွက်စာတမ်းများ ဖြန့်ဝေခြင်း၊ ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်သူသည် အီရန် ရှိ ကွန်မြူနစ်များ၏ ဩဇာခံ ရုပ်သေး ဖြစ်နေပြီ ဆိုသည့် ကောလဟသများ ထုတ်လွှင့်ခြင်းဖြင့် စတင်လှုပ်ရှားလာခဲ့သည်။

 

အစပိုင်းတွင် အာဏာသိမ်းမှုသည် ရှက်ဖွယ်လိလိ အရေးနိမ့်သွားခဲ့သည်။ မိုဆာဒက်သည် သူအား ဖမ်းဆီးမည့် အကြံကို ရိပ်စားမိပြီး သူ နှင့် သစ္စာခံ မဟာမိတ်များက ပြန်၍ ခုခံခဲ့ကြသည်။ အာဏာသိမ်းရန် ကြံစည်သူများ အရေးနိမ့်သွားပြီး ဩဂုတ် ၁၅ ရက်နေ့တွင် ကြံစည်မှု တွင် ပါဝင်သူများကို ဖမ်းဆီးပြီး ၎င်းတို့၏ လုပ်ရပ်ကို လူသိရှင်ကြား ရှုတ်ချလာခဲ့သည်။

 

တူဒေး ပါတီဝင် ကွန်မြူနစ်များ ဦးဆောင်‌၍ မိုဆာဒက်အား ထောက်ခံကြောင်း ဆန္ဒပြပွဲများ ပြုလုပ်လာခဲ့ကြသည်။ ထို့ပြင် ဘုရင် ထီးနန်းကိုပါ တိုက်ခိုက် ပြောဆိုလာသည်။ ဒေါသထွက်နေသော လူအုပ်ကြီးသည် ရှားဘုရင်၏ ရုပ်ထုများကို ဖြိုလှဲ ဖျက်ဆီးခဲ့ကြသည်။ ရုပ်ပုံကားချပ်များကိုလည်း ဆုတ်ဖြဲခဲ့ကြပြန်သည်။ ရှားဘုရင်သည်လည်း တိုင်းပြည်မှ ထွက်ပြေးသွားခဲ့ရသည်။

 

စီအိုင်အေမှ နောက်ထပ် မိုဆာဒက်အား ဆန့်ကျင်သည့် လှုပ်ရှားမှုများတွင် ထပ်မံ ပါဝင် ပတ်သက်ခြင်း မရှိရန် ရုစ်ဘဲလ်အား ကြေးနန်းရိုက် အကြောင်းကြားခဲ့သည်။ မကြှာမီက မှ လျို့ဝှက် အဆင့်အတန်း သတ် မှတ်ထားမှု မှ ပယ်ဖျက်လိုက်သည့် စာရွက်စာတမ်းများအရ ကာမစ် ရုစ်ဘဲလ် ဂျုနီယာသည် ဝါရှင်တန်၏ ‌ညွှန်ကြားချက်ကို မလိုက်နာပဲ လျစ်လျု ရှူခဲ့ကြောင်း ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

 

ရုစ်ဘဲလ်သည် လမ်းများပေါ်တွင် အခြေအနေများ ရုတ်ရုတ်သဲသဲ ဖြစ်နေသည်ကို အခွင့်ကောင်းတရပ် အဖြစ် အသုံးချလိုက်သည်။ မိုဆာဒက် ဆန့်ကျင်ရေး စိတ်‌ဓါတ်များ နိုးထလာအောင် မီးထိုးပေးခဲ့သည့်အပြင် တီဟီရန် ရှိ သတင်းစာတိုက်များအားလည်း မိုဆာဒက်ကို ရှားဘုရင် မှ အာဏာ မသိမ်းမီ ရက်ပိုင်းအလိုတွင် ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခဲ့ပြီး ဖြစ်သည် ဆိုသော သတင်းမှားကို စီအိုင်အေမှ ရရှိခဲ့သော အတွင်းသတင်းဟု ဆိုကာ ပေးပို့ခဲ့ပြန်သည်။ ထိုနည်းဖြင့် စီအိုင်အေ တာဝန်ခံသည် ရှားဘုရင် လိုလားသော အုပ်စုများကို လမ်းပေါ်သို့ တင်လာနိုင်ခဲ့သည်။

 

နယူး‌ ယောက် တိုင်း သတင်းစာမှ တီဟီရန် တွင် ဖြစ်ပွားနေသော ကသောင်းကနင်း ဖြစ်ရပ်များ အပေါ် သြဂုတ်လ အတွင်း သတင်း ရေးသားရာတွင် ယခုအခါ လမ်းပေါ်ရှိ လူအုပ်ကြီးသည် ခန့်မှန်း၍ မရသော အနေအထား အဖြစ် ရောက်လာခဲ့ပြီဟု ဆိုသည်။

 

ထိုလူအုပ်ကြီးများ ထဲတွင် လျို့ဝှက် အစ္စလမ် ဘာသာရေး အဖွဲ့အစည်းများ၊ အမျိုးသားရေး အုပ်စုများ၊ ဈေး ထဲနှင့် ရပ်ကွက်များ မှ လူမိုက်များ အကုန် ရောထွေးနေသဖြင့် လူအုပ်ကြီးသည် နိုင်ငံရေး ဆန္ဒပြပွဲ များ ဖြစ်ပေါ်အောင် ရုတ်ခြည်း ဖန်တီးနိုင်သလို တခ‌ဏ အတွင်းမှာပင် အဓိကရုဏ်းများ ဖြစ်အောင် လုပ်နိုင်စွမ်း ရှိနေသည် ဟု ဆိုသည်။ ၎င်းတို့သည် နိုင်ငံရေး လေနှင်ရာ ဖက် ပေါ် မူတည်ပြီး ပြောင်းလဲ နိုင်စွမ်း ရှိသူများ ဖြစ်သည်ဟုလည်း ရေးသားထားသည်။