ဇာဘုရင့် လက်အောက် ဒီဇင်ဘာ အိမ်ထောင်ရှင် အမျိုးသမီးများ တော်လှန်ရေး (၈)
ရုရှား ရှိ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး လိုလားသည့် စိတ်မာခက်ထန်သော လူငယ်များ အကြားတွင် သူရဲကောင်း တဦး ဖြစ်လာခဲ့သည့် ရုရှား ကဗျာစာဆို နှင့် ဝေဖန်ရေး သမား တဦး ဖြစ်သူ နီကိုလိုင် နက်ကရာဆော့ဗ် သည် ဒီဇင်ဘာ အိမ်ထောင်ရှင်များ အား ချီးကြူး ဂုဏ်ပြုရာတွင် သွယ်ဝိုက်မနေပဲ ဖီယိုဒါ ဒါတော့ရက်စကီး ထက်ပင် ပို၍ ပြတ်ပြတ်သားသား အမွှန်းတင်လာခဲ့သည်။
၁၈၇၀ ကျော် နှစ်များ အစပိုင်းတွင် ထိုအမျိုးသမီးများ အတွက် ရေးစပ် ဂုဏ်ပြုခဲ့သည့် မော်ကွန်းရှည်ကြီး တပုဒ် သည် လစ်ဘရယ် နှင့် တော်လှန်ရေး အသိုက်အဝန်းများ အကြား အထူး ရေပန်းစားသွားခဲ့သည်။ သူ၏ “ရုရှား မယ်များ” ဆိုသည့် မော်ကွန်းတွင် မာရီယာ ဗိုကွန်စကာ နှင့် ကက်ယာ ထရူဘက်စကွေး အကြောင်းကို အဓိကထား စပ်ဆိုခဲ့သည်။ သူတို့နှစ်ဦးသည် ရုရှား အမျိုးသမီးထုကြီး တရပ်လုံးကို ကိုယ်စားပြုသည် ဟု ဆိုပြီး သူတို့၏ ခွန်အား နှင့် ယုံကြည်ချက် ကို တစိုက်မတ်မတ် ကျင့်သုံးခဲ့မှုများသည် မိမိတို့ အထွတ်အမြတ်ထားသည့် အတွေးအခေါ် ခံယူချက်များအတွက် ကြံ့ကြံ့ခံ တိုက်ပွဲ ဝင်သွားနိုင်ရန် ခွန်အားများ ဖြစ်စေခဲ့သည်ဟု ပါရှိလာခဲ့သည်။
နက်ကရာဆော့ဗ်သည် ဇာဘုရင်စနစ်၏ မောက်မာမှု၊ ဖိနှိပ်မှု များ နှင့် သူတော်ကောင်းယောင် ဆောင်မှုများ ကို ဖေါ်ထုတ်ပြီး လူထုအား နိုင်ငံရေး အရ နိုးကြားမှု ရှိလာအောင် ပိုပိုသာသာ ရေးလာခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ ဗိုကွန်စကာ ကိုယ်တိုင်ကပင် သူတို့ အား သူရဲကောင်း များ အဖြစ် ပုံဖေါ်လာမှုကို ငြင်းချက်ထုတ်လာခဲ့သည်။ “ကျမတို့သည် ခင်ပွန်းဖြစ်သူတို့ နောက်သို့ သာ လိုက်လာခဲ့ကြခြင်းအား ကဗျာစာဆိုများက သူရဲကောင်းများ အဖြစ် ချဲ့ကားရေးသားနေကြသည်” ဟု ပြောလာခဲ့သည်။
သို့သော်လည်း ၁၈၇၀ ကျော် နှင့် ၁၈၈၀ ကျော် နှစ်များ အတွင်း ရုရှား အမျိုးသမီးထုကြီးသည် သူတို့၏ နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုများတွင် ဒီဇင်ဘာ အိမ်ထောင်ရှင်များ အား အတုယူခဲ့ကြပြီး ဇာဘုရင် စနစ်အား တွန်းလှန်ရမည်ဟူသော အရေးတော်ပုံ ကြီး ကို ပထမဆုံး အကြိမ် ဖက်တွယ်လာခဲ့ကြသည်။
ပထမမြောက် နီကိုလပ်စ် ဇာဘုရင်သည် သူ၏ ဘိသိတ်ခံသည့် ပထမနေ့မှာပင် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည့် တော်လှန်ရေးမျိုး ရုရှားတွင် နောက်တကြိမ် ထပ်မံ ဖြစ်ပွားလာခြင်း မရှိစေရေး အတွက် စိတ်ပိုင်းဖြတ် ထားပြီး ဖြစ်သည်။ သို့သော် သူ့အရိုက်အရာဆက်ခံသည့် သားဖြစ်သူ ဒုတိယမြောက် နီကိုလပ်စ် လက်ထက်တွင် ၁၈၆၁ ခုနှစ်မှ စ၍ မြေကျွန်စနစ် ဖျက်သိမ်းပြစ်ခဲ့ခြင်း၊ ဥပဒေရေးရာ၊ ပညာရေး နှင့် စစ်ဖက်ရေးရာများ တွင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု များ ပြုလုပ်ပေးလာခဲ့သော်လည်း တော်လှန်ရေး စိတ်ဓါတ်များ အသစ်တဖန် နိုးကြားလာခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။
ရုရှား အမျိုးသမီးထုကြီးသည် တော်လှန်ရေး အတွက် ဆွေးနွေးပွဲများ တွင်ပင် ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပါဝင်လာခဲ့ကြပြီ ဖြစ်သည်။ ကျေးရွာများ တွင် တော်လှန်ရေးအသိတရားများ နိုးကြားလာစေရန် အတွက် အမျိုးသမီးများသည် ကျောင်းဆရာမများ၊ သားဖွား ဆရာမများ၊ စာရေးစာချီများ၊ ဆေးဝန်ထမ်း များ အဖြစ် တကူးတက သွားရောက်လုပ်ကိုင်ခဲ့ကြသည်။ ကျေးလက်နေ လယ်သမားများ အကြားတွင် ဇာဘုရင်စနစ်ကြောင့် လူတန်းစား မညီမျှမှုများ ကြောင့် တော်လှန်ရေး တရပ် ဆင်နွှဲမှ ဖြစ်မည် ဆိုသည်ကို ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း ပင် ဟောပြောလာခဲ့ကြသည်။
အမျိုးသမီးများသည် ငြိမ်းချမ်းစွာ ဟောပြောပို့ချယုံ၊ လက်ကမ်းစာစောင်များ ဖြန့်ဝေယုံ သက်သက် ပြုလုပ်ခဲ့ကြသော်လည်း ဇာဘုရင် လက်ကိုင်တုတ် ပုလိပ်များ နှင့် အစိုးရ အရာရှိများဖက်က ဖိနှိပ်လာခဲ့သဖြင့် အကြမ်းဖက် လုပ်ရပ် များ ကျုးလွန်အောင် တွန်းအားပေးသလို ဖြစ်လာခဲ့ကြရသည်။
၁၈၇၇ နှင့် ၁၈၇၈ ခုနှစ်တွင် အမျိုးသမီး ငါးဦး အား လူထုအကြား မငြိမ်သက်မှု ဖြစ်အောင် လှုံ့ဆော်သည် ဆိုကာ အလုပ်ကြမ်း နှင့် ထောင်ဒဏ်များ ချမှတ်ပြီး ဆိုက်ဘေရီးယားသို့ ပြည်နှင့် ဒဏ် ပေးခဲ့သည်။ ဤသည်ကား ရုရှား သမိုင်းစဉ်တလျှောက်တွင် အမျိုးသမီးများအား ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံရေး ခံယူချက်များ ကြောင့် ပထမဆုံး အကြိမ် အပြစ်ဒဏ် ချမှတ်ခံခဲ့ရခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။ နောက်ဆုံးအကြိမ်လည်း ဖြစ်မလာခဲ့တော့ပေ။
အမျိုးသမီးများသာ မက ၎င်းတို့၏ အမျိုးသား အဖေါ်အပေါင်းများကို ပါ ရုံးတင် တရားစွဲခဲ့သည်။ ထို တရားခွင်များ ပြီးဆုံးသွားသည့် အခါတွင် ရုရှား သူကောင်းမျိုးနွယ်ဝင် အမျိုးသမီးတဦး ဖြစ်သူ ဗီရာ ဇာဆူလစ်ချ် သည် နာမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားနေသော ဇာဘုရင် လက်ကိုင်တုတ် စိန်ပီတာစဘတ် မြို့တော်ဝန် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဖီယိုဒို ထရီပေါ့ဗ် ဆိုသူအား သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ် လုပ်ကြံခဲ့သည်။
ထိုသို့ လုပ်ကြံနိုင်ရန် ဇာဆူလစ်ချ်သည် အသနားခံစာ တင်ရန် ရောက်လာသည့် သာမန် ကျေးတောသူ အသွင် ယူကာ ခြောက်လုံးပြူး သေနတ် ပါ တပါတည်း ဝှက်ယူလာကာ လုပ်ကြံခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ မြို့တော်ဝန်သည် အပြင်းအထန် ဒဏ်ရာရရှိသွားခဲ့သော်လည်း အသက်ဘေးမှ လွတ်မြောက်သွားခဲ့သည်။
ဇာဆူလစ်ချ် သည် ထိုအမှု အတွက် သေဒဏ်ကျခံရမည်ကို မျှော်လင့်ထားခဲ့ပြီး ဖြစ်ပြီး ထူးထူးထွေထွေ တုန်လှုပ်ခြင်းမျိုး မရှိပဲ သူမ ကျူးလွန်ခဲ့မှု အတွက်လည်း အပြစ်မရှိဟု ငြင်းဆိုခဲ့ခြင်းမျိုးလည်း မရှိပေ။
သို့သော်လည်း သူမ၏ အကျိုးဆောင် ရှေ့နေကြီးမှ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ထရီပေါ့ဗ် ၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုပ်မှုများ ကြောင့် မည်သူမျှ ငြိမ်မခံနိုင်လောက်အောင် ဖြစ်ရသည်ကို သက်သေ အထောက်အထား ခိုင်လုံစွာ ဖြင့် တင်ပြ လျှောက်လှဲနိုင်ခဲ့၍ ဂျုရီများက အမှုမှ ကွင်းလုံးကျွတ် လွှတ်ပေးခဲ့သည်။ ဂျုရီလူကြီးများသည် အရေးတော်ပုံကြီး အတွက် သူမကိုယ်သူမ အနစ်နာခံ ပြုလုပ်ခဲ့သည့် သူရဲကောင်း အမျိုးသမီးတဦး အဖြစ် ရှုမြင်ခဲ့ကြ၍လည်း ဖြစ်သည်။
ဇာဆူလစ်ချ် ကိုယ်တိုင်ကလည်း “ကျမတို့ အတွက် ဆူးခက်များ နှင့် လုပ်ထားသည့် သရဖူ တခုထက် ပိုပြီး လှပ မြတ်နိုးစရာတွေ မရှိခဲ့သည့် အချိန်များပင် ဖြစ်သည်” ဟု ရေးသားခဲ့သည်။